Bước khởi đầu mới

Những tín hiệu về việc thúc đẩy tiến trình bình thường hóa quan hệ đã được cả Mỹ và Venezuela phát đi trong những ngày qua và dầu mỏ chính là giải pháp ngoại giao giúp phá băng quan hệ hai nước suốt bốn năm qua. Mặc dù vậy, để nối lại hoàn toàn quan hệ chính trị và ngoại giao, cả hai bên cũng có điều kiện của riêng mình.
0:00 / 0:00
0:00
Tàu chở dầu UACC Eagle của Tập đoàn Chevron trên đường cập cảng Venezuela. Ảnh: VESSELFINDER
Tàu chở dầu UACC Eagle của Tập đoàn Chevron trên đường cập cảng Venezuela. Ảnh: VESSELFINDER

Ngày 1/1 vừa qua, AP đưa tin hai tàu chở dầu của Tập đoàn Chevron có trụ sở tại bang California (Mỹ) sẽ cập cảng Venezuela với nhiệm vụ chuyên chở dầu thô và xăng về Mỹ lần đầu sau bốn năm. Chiếc tàu đầu tiên là Carribean Voyager mang cờ Bahamas, còn chiếc tàu chở dầu thứ hai là UACC Eagle mang cờ của quần đảo Marshall. Hiện cả hai tàu đã tiếp cận vùng biển của Venezuela và sẽ cập cảng quốc gia này ngay trong những ngày đầu năm 2023.

Động thái này diễn ra sau khi Chính phủ Mỹ cấp phép cho Chevron cùng bốn công ty liên doanh với các đối tác Venezuela được xử lý, sản xuất và xuất khẩu dầu mỏ của quốc gia Nam Mỹ này vào Mỹ. Dự kiến trong những ngày tới, Tập đoàn Chevron sẽ cử một xe bồn cỡ lớn chở chất dung môi đặc biệt cho một liên doanh của hãng tại Venezuela để xử lý loại dầu thô siêu nặng đặc trưng của quốc gia Nam Mỹ này. Giấy phép của Mỹ cấp cho Tập đoàn Chevron sẽ mở lại luồng luân chuyển dầu thô từ Venezuela tới Mỹ, từng bị “đóng băng” suốt bốn năm qua do biện pháp trừng phạt đơn phương của Washington.

Trong khi đó, Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro cho biết, Caracas sẵn sàng thúc đẩy quá trình bình thường hóa quan hệ chính trị và ngoại giao với Washington. Phát biểu ý kiến trong một cuộc phỏng vấn, ông Maduro khẳng định, Venezuela đã chuẩn bị đầy đủ để thực hiện các bước đi hướng tới tiến trình bình thường hóa và điều chỉnh các mối quan hệ ngoại giao, lãnh sự và chính trị với Chính phủ Mỹ đương nhiệm cũng như chính phủ sắp tới ở Mỹ.

Venezuela cắt đứt quan hệ ngoại giao với Mỹ vào năm 2019, sau khi Mỹ công nhận lãnh đạo phe đối lập Juan Guaido là Tổng thống lâm thời của nước này thay cho ông Maduro tái đắc cử. Mỹ đã đáp trả bằng cách áp đặt các biện pháp trừng phạt làm tê liệt Caracas, nhắm vào ngành dầu mỏ và tài chính của nước này.

Tháng 3/2022, hai nước đã nối lại các cuộc tiếp xúc ở một mức độ nhất định khi Tổng thống Mỹ Joe Biden cử một phái đoàn đến Caracas để đàm phán với chính phủ của ông Maduro về vấn đề cung ứng dầu mỏ, trong bối cảnh khủng hoảng năng lượng gia tăng do các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với Nga. Trong cuộc tiếp xúc với phía Mỹ hồi tháng này, chính quyền Caracas đã chấp thuận trả tự do cho hai công dân Mỹ bị giam giữ tại Venezuela, đồng thời khẳng định, sẽ nối lại những cuộc đàm phán với phe đối lập.

Những tín hiệu cởi mở khác cũng được phát đi từ phương Tây, sau khi tàu du lịch châu Âu Amadea đã cập cảng Venezuela vào ngày 3/1/2023 cùng khoảng 500 du khách. Đây là tàu du lịch đầu tiên từ châu Âu tới quốc gia Nam Mỹ này trong vòng 15 năm qua. Theo AFP, trong thông báo ngày 30/12/2022, Bộ trưởng Du lịch Venezuela Ali Padrón cho biết, tàu Amadea, mang cờ Đức, sẽ đưa du khách từ Tây Ban Nha, Đức, Bỉ, Pháp và Italy đến đảo Margarita của Venezuela. Ông Padrón đồng thời nhấn mạnh “tấm kính” của các biện pháp cưỡng chế đơn phương ngăn cản sự xuất hiện của các tàu du lịch châu Âu tại Venezuela trong nhiều năm đã bị phá vỡ.

Giới chức Mỹ tuyên bố những động thái liên quan hợp tác sản xuất và vận chuyển dầu mỏ là biện pháp khuyến khích để Chính phủ Venezuela và phe đối lập thảo luận việc tổ chức cuộc tổng tuyển cử vào cuối năm nay. Về phần mình, Tổng thống Maduro nhấn mạnh: “Chúng tôi đã chuẩn bị cho cuộc đối thoại ở cấp cao nhất để thiết lập lại mối quan hệ dựa trên sự tôn trọng. Tôi tin rằng, Mỹ sẽ có sự khởi đầu mới, từ bỏ chính sách cực đoan của mình và tiến tới các chính sách thực tế hơn với sự tôn trọng Venezuela”.

Những điều kiện mà Mỹ và Venezuela đưa ra nói trên nhằm thúc đẩy tiến trình bình thường hóa hoàn toàn quan hệ xem ra không khó thực hiện, song để thực hiện thành công thì cả hai bên cần bày tỏ thêm thiện chí cũng như những giải pháp xây dựng tích cực.