EURO 2020 đang trải qua những cung bậc cảm xúc khác nhau, từ vui mừng, sung sướng cho đến chết lặng. Đây cũng là kỳ EURO đặc sắc nhất từ trước đến nay khi giải đấu được tổ chức tại 11 quốc gia khác nhau và mang đến các sắc thái chưa từng có.
Ba trận đấu tại vòng bảng vừa qua, đội tuyển Italia thắng cả ba trận bằng sự đồng đều trong cả công lẫn thủ. Họ đã nã tới bảy bàn vào lưới các đội tuyển như Thụy Sĩ, Xứ Wales và Thổ Nhĩ Kỳ, mà không để lọt lưới một lần nào. Trận đầu ra quân, cũng là trận đấu khai mạc của EURO, “Azzurri” không khiến các khản giả trên sân Olimpico thất vọng khi trình diễn lối chơi kĩ thuật bằng tỉ lệ kiếm soát bóng hơn 60% và tung ra tới hơn 20 cú sút.
Đây là điều hiếm khi xuất hiện tại đội tuyển Italia khi họ nổi tiếng bằng cách chơi co cụm, rình rập thời cơ và thường dựng lên xe buýt hai tầng. Tại EURO 2016, nơi đội tuyển Italia từng vào tới tứ kết, cả giải đấu chỉ chứng kiến cả thảy sáu bàn thắng đến từ các chân sút của đội tuyển Italia. Nhìn rộng ra, tổng số bàn thắng mà đoàn quân của vị thuyền trưởng Antonio Conte ghi được chỉ bằng số lần mà một mình “chiếc giày vàng” EURO 2016 Antoine Griezmann phá lưới đối phương. Đi kèm với đó, họ chỉ để thủ thành Gianluigi Buffon vào lưới nhặt bóng hai lần.
Serie A, giải vô địch quốc gia của “đất nước hình chiếc ủng” luôn biết cách sản sinh ra những trung vệ đẳng cấp. Những Fabio Cannavaro, Alessandro Nesta hay Paolo Maldini một thời tung hành trên khắp sân cỏ châu Âu và từng là cơn ác mộng với mọi tiền đạo trên thế giới. Họ là những con người biểu tượng của một Serie A huy hoàng ngày nào.
Trong mọi giai đoạn, Italia không bao giờ thiếu những trung vệ xuất sắc, kể cả lúc họ đang trong thời kỳ suy yếu. Nhưng, lối đá “đổ bê tông” của Italia giờ đã lỗi thời và rất dễ bắt bài. Tại EURO 2012, “La Nazionale” thể hiện khả năng kiểm soát bóng với Andrea Pirlo là hạt nhân trong lối chơi.
Khi đó, nhờ sự dũng cảm trong việc rũ bỏ hình ảnh phòng ngự phản công truyền thống, huấn luyện viên Cesare Prandelli mang đến Ba Lan và Ukraine sự quyến rũ say mê lòng người và quật ngã hai đội tuyển Anh và Đức tại tứ kết và bán kết. “Azzurri” chỉ gục ngã trước một Tây Ban Nha quá hùng mạnh tại trận chung kết nhưng đối với người hâm mộ, tuyển Italia đã có một chiến dịch quá sức tưởng tượng.
Đội tuyển Italia thừa sức để triển khai lối đá cuốn hút và mê đắm khi trong những năm gần đây, họ đã có những cầu thủ mang trong mình sự uyển chuyển, mềm mại và thừa sự quyết đoán như Lorenzo Insigne, Domenico Berardi hay Manuel Locatelli đã tỏa sáng tại vòng bảng tại EURO 2020. Tuy vậy, giai đoạn 2016-2017 dưới trướng của Gian Piero Ventura chứng kiến thứ bóng đá nhàm chán và xấu xí nhất trong lịch sử của “đội tuyển xứ thiên thanh”.
Họ bị mắc kẹt trong sơ đồ 3-5-2 quá dựa dẫm vào sức mạnh và các đợt tấn công của đội tuyển Italia thường khá nhạt nhòa với chủ yếu là những pha tạt bóng vô vị từ hai biên. Kết quả, “đất nước hình chiếc ủng” xác lập thành tích đáng xấu hổ khi lần đầu tiên sau 60 năm quốc gia này vắng mặt tại một vòng chung kết World Cup.
Thành tích tủi hổ này buộc Ban lãnh đạo Liên đoàn bóng đá Italia thay đổi. Ventura phải ra đi và người được bổ nhiệm là Roberto Mancini, một quyết định khá bất ngờ vì khi đó có rất nhiều những vị chiến lược gia dạn dày kinh nghiêm khác như Carlo Ancelotti hay người cũ Antonio Conte thay vì một Roberto Mancini vừa rời khỏi Zenit Saint Petersburg, CLB thi đấu tại giải vô địch quốc gia Nga.
Tuy vậy, lựa chọn một huấn luyện viên có thiên hướng kiểm soát bóng được coi như một cuộc cách mạng của bóng đá nước này. Sơ đồ 4-3-3 rất phù hợp cho bóng đá Italia khi thế hệ mới của nền thể thao nước này sản sinh ra vô số những tiền vệ đẳng cấp hàng đầu như Jorginho, Marco Veratti hay Nicolo Barella.
Đội tuyển Italia hiện trải qua 30 trận bất bại liên tiếp, trong đó có chuỗi 11 trận giữ sạch lưới liên tiếp gần nhất. Chiếc vé sớm nhất vào vòng knock-out như một lời tuyên chiến đầy mạnh mẽ dành cho các đổi thủ nặng ký khác. Tuy vậy, vẫn có những nghi ngại về những học trò của huấn luyện viên Roberto Mancini khi những Thổ Nhĩ Kỳ, Thụy Sĩ hay Xứ Wales không phải là các chướng ngại vạt quá khó để vượt qua, điển hình như cựu danh thủ Patrick Viera.
Trả lời trên sóng truyền hình ITV sau trận đấu với Thụy Sĩ, Patrick nói: “Tôi không nghĩ đội tuyển Italia đã được thử thách và tôi vẫn nghi ngờ về khả năng họ sẽ đi đến tận cùng của giải đấu này. Tôi tin rằng họ thiếu cường độ, thiếu sức mạnh và tốc độ để trở nên nguy hiểm hơn nữa”. Dẫu sao, với những gì mà tuyển Italia đã làm, họ rất xứng đáng để các cổ động viên đặt trọn sự tin tưởng. EURO 2020 là sân khấu để họ có thể đập tan mọi định kiến và cống hiến hết mình cho tổ quốc.
