Dịch Covid-19 đã tạo nên thị trường vaccine trị giá hàng tỷ USD và đây là "miếng bánh béo bở" cho các hãng dược phẩm. Miếng bánh này dự kiến sẽ không thể nhỏ lại trong tương lai gần khi đại dịch còn phức tạp và hiện mới chỉ có 1/3 dân số và khoảng 1% người dân các nước có thu nhập thấp được tiêm vaccine Covid-19. Ngoại trừ trường hợp của Sinopharm và Sinovac, các vaccine được WHO công nhận đều của phương Tây, theo đó, hai "ông lớn" Pfizer và Moderna dự báo doanh thu từ vaccine phòng Covid-19 trong năm 2021 là 52 tỷ USD và hàng tỷ USD khác từ việc bán các liều tiêm tăng cường.
Giới chuyên gia nhận định "gió sẽ đổi chiều" thời gian tới và các hãng dược phẩm châu Á đang đứng trước cơ hội lớn thay đổi sự bất đối xứng trong ngành công nghiệp dược phẩm toàn cầu. Thời gian qua, nhu cầu cấp bách về vaccine đã tạo áp lực lớn về đầu tư phát triển vaccine và thuốc chữa Covid-19 của các hãng dược phẩm ở các nước ngoài Mỹ và châu Âu. Tại Hàn Quốc, Bioscience đã chi 132 triệu USD để sản xuất vaccine. Tại Nhật bản, hãng Daiichi Sankyo đã có thỏa thuận sản xuất vaccine với AstraZeneca và một nhà sản xuất vaccine khác của Nhật Bản. Hàng loạt "ứng cử viên" vaccine Covid-19 đã được nghiên cứu, sử dụng tại Cuba, Mexico, Thổ Nhĩ Kỳ, Iran...
Thực tế cho thấy, các công ty dược phẩm châu Á đang trên đà phát triển hậu đại dịch với những hành trang tốt hơn và ngày càng có nhiều kinh nghiệm để cạnh tranh với các hãng dược của phương Tây. Các thỏa thuận sản xuất vaccine và nguồn vaccine nội địa là những nguồn lực vô giá về chuyên môn, công nghệ, cơ sở vật chất và lợi nhuận nhằm thúc đẩy quá trình nghiên cứu phát triển các liệu pháp mới trong điều trị Covid-19. Sự bứt phá trong nghiên cứu vaccine tại các hãng dược phẩm châu Á và các nước đang phát triển vừa qua cũng đem lại nguồn lực và tác động lan tỏa tích cực cho việc phát triển dược liệu, các phương pháp điều trị những căn bệnh khác.
Như vậy, tình hình "trăm hoa đua nở" về vaccine đang và sẽ làm đảo lộn thị trường, phá vỡ sự độc quyền của phương Tây trong các liệu pháp phòng ngừa, điều trị Covid-19 nói riêng, thị trường dược phẩm nói chung. Tuy nhiên, để có thể "san bằng sân chơi" trên thị trường dược phẩm toàn cầu, các hãng dược phẩm ở các nước ngoài Mỹ và EU cần được sự quan tâm hỗ trợ của chính phủ các nước không chỉ trong thời kỳ diễn ra đại dịch Covid-19.
Minh Trung
