Khi "game thủ" đi lừa
Tháng 10-2019, Công an TP Đà Nẵng đã tiến hành tạm giữ đối tượng Phan Đình Nhân (27 tuổi, ngụ phường Nhơn Hòa, thị xã An Nhơn, Bình Định) về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Phan Đình Nhân nghiện game và là một game thủ lừng danh trong trò chơi trực tuyến nổi tiếng Võ Lâm Truyền Kỳ.
Trước đó, một số người dân tại Nghệ An tố giác tới cơ quan công an việc bị Công ty Visa 247 (phường Hòa Khê, quận Thanh Khê, TP Đà Nẵng) lừa đảo qua dịch vụ làm visa để đi lao động tại Hàn Quốc. Liên hệ theo quảng cáo, một người xưng tên là Danh tư vấn, chỉ dẫn làm các thủ tục về hồ sơ và hướng dẫn đặt cọc tại trụ sở công ty 3.000 USD. Sau đó, Danh thông báo người muốn đi phải trả thêm 7.000 USD, cam kết hai tháng sẽ nhận visa và đi Hàn Quốc. Các nạn nhân đã làm theo nhưng tới 20-7-2019 vào TP Hồ Chí Minh để nhận visa thì không được. Tới 12-9, khi tìm đến trụ sở Công ty Visa 247, các nạn nhân mới biết bị lừa nên làm đơn trình báo. Qua điều tra, cơ quan công an xác định Phan Đình Nhân đã mở công ty và nhờ một đồng hương làm giám đốc. Nhân dùng tên giả là Danh để giao dịch với các nạn nhân. Sau khi bị bắt, Nhân thừa nhận đã lừa 15 người với tổng số tiền hơn ba tỷ đồng. Đáng chú ý, số tiền này Nhân đã tiêu phần lớn vào chơi game.
Võ Lâm Truyền Kỳ là một trong những trò chơi online nổi tiếng trên internet ở Việt Nam, và bởi thế trò chơi này cũng có những game thủ kỳ cựu (dù tuổi đời còn trẻ). Theo lời một game thủ kỳ cựu, nếu thời gian đầu người chơi phải bỏ tiền mua đồ của nhau, thì tới các phiên bản sau, nhà phát hành game đã chú trọng vào việc kiếm tiền từ người chơi, bằng việc thiết kế hàng loạt “vũ khí, trang bị” mới. Người chơi nếu muốn có các loại “đồ” này, thì sẽ tìm nhiều cách để có thể… mua được, bằng tiền thật.
Tất nhiên, do có thể mua bằng tiền thật, nên không ít trường hợp đã trở thành game thủ, hay “thành danh” trong game là nhờ có tiền. Trường hợp Phan Đình Nhân có thể xem như điển hình những game thủ “thành danh” nhờ đốt tiền cho trò chơi. Cần lưu ý, dù đã có quy định cấm thanh toán bằng thẻ điện thoại cho trò chơi trực tuyến, nhưng nhà phát hành trò chơi luôn sẵn sàng các giải pháp trung gian giúp người chơi thanh toán bằng tiền thật, mà không phụ thuộc vào các hình thức thanh toán như thẻ… thậm chí người chơi có thể chuyển khoản thanh toán trực tiếp qua ngân hàng.
Vụ án lừa đảo của Phan Đình Nhân chỉ là một trong rất nhiều bi kịch bắt nguồn từ các trò chơi trực tuyến phổ biến trên mạng internet. Cho tới nay, Việt Nam chưa có thống kê xã hội nào về tác hại của game online gây ra với giới trẻ. Chưa có thống kê về số lượng người chơi và càng không có thống kê về số tiền người Việt Nam đã ném vào các trò chơi online có cho thanh toán bằng tiền. Thế nhưng, đều đặn, năm nào cũng có những vụ án bắt nguồn từ game.
 |
Một phòng chơi game online. Ảnh: CTV
Những đường dây quy mô xuyên quốc gia
Cuối tháng 7-2019, các lực lượng của Bộ Công an và Công an Hải Phòng đã bắt giữ tới 380 người Trung Quốc tại Khu đô thị Our City (Hải Phòng), trong một vụ đánh bạc. Theo đó, có 12 công ty tại Trung Quốc đã thuê nhà tại Khu đô thị Our City để đặt máy chủ điều hành các website người Trung Quốc đánh bạc trực tuyến qua cá cược các môn thể thao, dự đoán kết quả xổ số, đánh số lô đề...
Tại Our City, cơ quan công an thu giữ gần 2.000 điện thoại thông minh, hơn 530 máy tính các loại, nhiều thẻ ngân hàng, tiền mặt, cùng nhiều đồ vật. Ước tính hơn ba tỷ nhân dân tệ (khoảng 10.000 tỷ đồng) đã được giao dịch trên hệ thống đánh bạc qua mạng này.
Trong nước, từ cuối năm 2017, Công an tỉnh Phú Thọ đã khởi tố vụ án hình sự “Sử dụng mạng internet thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản, tổ chức đánh bạc, đánh bạc, mua bán trái phép hóa đơn và rửa tiền” xảy ra tại Phú Thọ và một số tỉnh, thành phố. Vụ án này có quy mô hàng chục nghìn tỷ đồng, và khiến nhiều cán bộ công an phải chịu án tù.
Tháng 4-2019, cơ quan công an đã bắt giữ 24 đối tượng với cáo buộc tổ chức một đường dây đánh bạc qua mạng có hàng trăm nghìn người tham gia. Với 4.000 đại lý, thông qua trang web fxx88.com, doanh số của đường dây đánh bạc qua mạng này lên tới 30.000 tỷ đồng. Và đó cũng chỉ là một trong vô số các trang web có giao diện tiếng Việt, nhưng địa chỉ đăng ký và máy chủ đặt tại nước ngoài luôn sẵn sàng phục vụ các trò cá cược, đánh bạc qua mạng internet của người Việt Nam.
Đặt hai sự kiện nêu trên cạnh nhau để thấy, trong khi có người nước ngoài “mượn” Việt Nam làm điểm đặt máy chủ phục vụ việc đánh bạc qua mạng, kinh doanh trò chơi trực tuyến, cá cược, thì hoạt động phục vụ các con bạc người Việt Nam trong hoạt động bất hợp pháp này lại có những trang web tiếng Việt được đăng ký và vận hành tại nước ngoài.
Điểm chung nữa, là nội dung các trang web đã được “Việt hóa” này đều “tích hợp” nhiều trò chơi miễn phí và có phí, với các nội dung thực chất là chơi cờ bạc, cá cược bằng kết quả thi đấu ở một số môn thể thao với đủ tỷ lệ kèo… Lạc vào các website này, người chơi thoải mái lựa chọn các nội dung miễn phí, nhưng hoàn toàn có thể chuyển sang đánh bạc, chơi lô đề, cá cược… chỉ trong tích tắc.
Chưa kể, dù hầu hết các website, bao gồm cả website trò chơi có phí (với máy chủ đặt tại Việt Nam và do doanh nghiệp trong nước khai thác, kinh doanh)… đều nói rõ chỉ cho phép người chơi tích điểm. Tuy nhiên, không ít nhà cung cấp nền tảng thu tiền trò chơi, cấp tích điểm, nhưng lại không quản lý việc quy đổi từ điểm ra tiền thật. Cách tổ chức này đương nhiên giúp các nhà kinh doanh game lách qua các quy định chống hoạt động đánh bạc, tổ chức đánh bạc, cá cược. Thực tế cho thấy, chỉ có người chơi đối diện với rủi ro hình sự, nếu các cơ quan quản lý phát hiện hành vi chơi bạc, cá cược.
Nhìn vào quy mô số tiền vài nghìn, thậm chí lên đến vài chục nghìn tỷ đồng qua mỗi vụ đánh bạc qua mạng bị triệt phá, có thể thấy quy mô thị trường cờ bạc online là vô cùng lớn, dù các cơ quan chức năng luôn nỗ lực ngăn chặn, triệt phá. Ngay trong nước, nguồn thu từ trò chơi trực tuyến cũng đóng góp hàng trăm tỷ đồng trong doanh thu của các doanh nghiệp kinh doanh game online. Trên thực tế, tìm kiếm trò chơi online trả phí là dễ dàng, và chuyển qua đánh bạc, cá cược cũng không phải là quá khó đối với không ít người chơi.
Như trên đã dẫn, bản chất của trò chơi có phí, đánh bạc, cá cược đều dựa trên máu me hơn thua của người chơi. Và bởi thế, ranh giới giữa chơi game online hợp pháp với cá cược, đánh bạc cũng là mong manh. Điều đó giải thích được bằng chính thực tế sự “tích hợp” của các loại hình này trong mỗi website trò chơi, cá cược… Có một thực tế, việc cấp phép cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực chơi game online có thu phí nhiều khi còn có sự buông lỏng, trong khi việc ngăn chặn tổ chức đánh bạc, đánh bạc, cá cược qua mạng internet lại vô cùng phức tạp, khó khăn.
