1/Ảnh báo chí có chức năng phản ánh, cung cấp những thông tin nóng hổi của sự kiện vừa xảy ra một cách độc lập khách quan. Vì vậy, phóng viên ảnh trước hết và trên hết phải là người trung thực. Tính chân thật là một thuộc tính quan trọng nhất của ảnh báo chí.
Trong cuộc chiến tranh ở Li Băng (Lebanon), một phóng viên kỳ cựu nổi tiếng của Hãng Reuter Adnan Hajj, chụp cảnh máy bay Israel ném bom ngoại ô thủ đô Beirut, nhưng khói bom bay lên hơi mờ nhạt. Để cho cảnh bom nổ rùng rợn hơn, tác giả đã dùng phần mềm photoshop làm tăng độ đậm của khói. Sự việc bị vỡ lở, ban lãnh đạo hãng lập tức sa thải nhà báo này và toàn bộ ảnh lưu trữ hơn 30 năm qua của anh ta, đều bị loại ra khỏi danh mục và vĩnh viễn không được sử dụng.
Rõ ràng rằng yếu tố hàng đầu và là yếu tố bất biến của báo chí là mang tính trung thực. Nói một cách khác là câu chuyện mô tả về con người, sự kiện, sự việc bằng hình ảnh được in lên báo để những ai không có mặt, không được chứng kiến sự kiện đó vẫn thấy được, hiểu được và nhận thức được một cách đúng đắn nhất.
Ảnh báo chí, hình ảnh cô đọng, điển hình, kiệm lời nhưng đủ lượng thông tin cần thiết, giúp cho độc giả hiểu rõ thực chất nội dung sự kiện xảy ra. Vì vậy, người ta nói “Ảnh báo chí là một lát cắt tiêu biểu của sự kiện”.
Một phóng viên ảnh phải luôn luôn có ý thức sâu sắc, đưa ảnh lên báo là cung cấp thông tin mà bạn đọc quan tâm, đó là tin tức bằng ảnh. Những bức ảnh thời sự được cập nhật trong ngày đăng báo là loại ảnh mang ý nghĩa lịch sử, được tồn tại qua năm tháng và sẽ trở thành ảnh tư liệu. Ảnh tư liệu là một bộ phận của ảnh báo chí, rất có giá trị như ảnh: Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập ngày 2/9/1945, Bác Hồ quan sát mặt trận Đông Khê, O du kích nhỏ…
2/Qua sự phân tích trên cho thấy, ảnh báo chí không phải để “trang trí” cho đẹp mặt báo và lại càng không phải để minh họa cho bài viết, mà ảnh báo chí mang đến thông tin cho mọi người những câu chuyện, bổ sung thêm yếu tố thị giác vào bài viết. Một bức ảnh báo chí tốt là một bức ảnh kể lại câu chuyện mà không cần ngôn từ gì, ngoài chú thích ảnh (nếu ảnh chưa thỏa mãn 5W).
Hiện nay, một số ảnh báo chí của ta còn nghèo thông tin, đã thế còn dùng photoshop để tô vẽ, thêm bớt, thay hình đổi dạng, làm mất bản chất sự thật.
Trong báo chí hiện đại, việc nhìn nhận ảnh đã có sự thay đổi lớn. Bạn đọc hiểu rõ tầm quan trọng của ảnh đối với bài viết. Một bài viết có in ảnh càng khẳng định nội dung chân thật của câu chuyện. Ngôn ngữ của ảnh báo chí phải là chính luận. Trong ảnh phóng viên phải khẳng định được chính kiến của mình (ủng hộ hay phản đối). Để làm được điều đó, phóng viên ảnh càng không ngừng học tập, rèn luyện. Ngoài trách nhiệm cao, phóng viên ảnh phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, có học vấn tốt, hiểu biết sâu cuộc sống, mới có khả năng phân tích, đánh giá sự kiện đúng đắn. Mặt khác bạn đọc chúng ta hiện đại, muốn qua ảnh tiếp nhận được thông tin, mới có định hướng tư tưởng. Vì ảnh báo chí có nhiệm vụ mô tả điển hình trong lao động sản xuất, chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn an ninh trật tự an toàn xã hội, các hoạt động văn hóa nghệ thuật, chăm sóc sức khỏe nhân dân, tích cực chống mọi biểu hiện tiêu cực, tham nhũng, bảo vệ môi trường… Thời gian qua và hiện tại là chống nạn dịch Covid-19.
Ảnh báo chí phản ánh hiện thực khách quan, sinh động là “tiếng nói” hình ảnh, một binh chủng quan trọng hợp thành báo chí hiện đại. Ảnh báo chí ghi lại dòng thác sự kiện ở những giây phút điển hình nhất (khoảnh khắc vàng) của sự kiện. Trong mỗi tác phẩm ảnh báo chí phải bộc lộ được quan điểm, lập trường của mình. Báo chí của ta là báo chí cách mạng, vì lợi ích của nhân dân, lấy sự thật xã hội làm chân lý để thực hiện quyền làm chủ xã hội. Vì vậy, phóng viên ảnh phải nắm vững quan điểm duy vật biện chứng về nhận thức để chọn đề tài và nội dung phản ánh.
