Từ những “diễn viên” gấu…
Trước đây Liên đoàn Xiếc Việt Nam có 11 con gấu và hai con voi, trong đó hai con voi và một số gấu đã được chuyển giao cho một vườn thú. Tháng 4-2019, rạp xiếc tiếp tục chuyển giao hai con gấu cho trung tâm và bốn cá thể gấu này là những cá thể động vật hoang dã cuối cùng được chuyển cho Tổ chức động vật châu Á vào ngày 15-6 vừa qua. Từ nay các tiết mục xiếc tại rạp sẽ chuyển đổi mô hình hoàn toàn sang sử dụng vật nuôi trong nhà và động vật trang trại như ngựa, lợn, chó, mèo... Một điểm độc đáo nữa là những tiết mục có sử dụng hình ảnh của động vật to lớn tùy theo kịch bản có thể dùng hình nộm hoặc cho diễn viên đóng giả.
Theo NSND Tống Toàn Thắng, Phó Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam, đã đến lúc các tiết mục sử dụng thú hoang phải thay đổi cho phù hợp xu thế hiện nay. “Việc dùng động vật hoang dã như voi, gấu… biểu diễn đã được chúng tôi lên lộ trình hạn chế tiến đến chấm dứt hoàn toàn để phù hợp xu thế chung, cũng như đáp lại lời kêu gọi của các tổ chức bảo vệ động vật hoang dã và những người yêu động vật”, nghệ sĩ chia sẻ.
Nhiều thế hệ khán giả đã từng xem các tiết mục xiếc thú của Liên đoàn Xiếc Việt Nam cũng có phần nuối tiếc khi phải rời xa những “diễn viên đặc biệt” này. Song các nghệ sĩ của liên đoàn xiếc đều khẳng định đã sẵn sàng thay đổi với các tiết mục xiếc thú mới sử dụng ngựa hay lợn… - thu hút sự chú ý vì tính mới lạ, hấp dẫn. Cũng theo NSND Tống Toàn Thắng, ngoài xiếc chó, lợn, liên đoàn cũng đã chuẩn bị thêm các tiết mục xiếc trâu, mèo, vẹt… “Chúng tôi cũng đã đưa nhiều vật nuôi vào thuần hóa và biểu diễn để thay thế động vật hoang dã. Sự chuyển đổi này không phải là do hôm nay chuyển giao thì mới quyết định, mà đoàn xiếc đã có sự chuẩn bị các tiết mục theo lộ trình và xây dựng một khu chăm sóc những vật nuôi trang trại. Sự đa dạng, hấp dẫn của tiết mục phụ thuộc vào kịch bản chứ không phải là do khán giả đến xem gấu hay voi”, ông cho biết.
… Đến cuộc đời tự do của gấu
Theo chị Phan Thị Thúy Trinh, đại diện Tổ chức động vật châu Á, các con gấu được nuôi ở Liên đoàn Xiếc Việt Nam đều hưởng chế độ tốt nhất về cơ sở hạ tầng, ăn uống, sức khỏe... nên quá trình chuyển giao diễn ra hết sức thuận lợi. Sau cứu hộ, gấu sẽ trải qua 30 ngày cách ly, được khám sức khỏe và chữa trị các bệnh tật, thương tổn, trước khi được ghép nhóm và hòa nhập tại các khu bán tự nhiên ở trung tâm Tam Đảo. Thêm bốn cá thể gấu này, trung tâm hiện có 186 cá thể gấu đang được chăm sóc trong điều kiện y tế tốt nhất và được tận hưởng cuộc sống “là gấu đích thực”. Được biết, những con gấu được chuyển giao về trung tâm đều nhận được chế độ chăm sóc tốt nhất. Gấu được nuôi nhốt bán tự nhiên và chăm sóc sức khỏe định kỳ đối với những cá thể có tổn thương nặng.
Bốn cá thể gấu đều trong độ tuổi từ 5 - 7 tuổi, được các nghệ sĩ của liên đoàn nuôi dưỡng từ nhỏ và đặt tên là Nhất, Nhị, Tiên và Ngoan. Đây là những “diễn viên” đã từng tham gia biểu diễn nhiều tiết mục ở rạp xiếc và rất thông minh, bởi vậy các nghệ sĩ cũng bày tỏ sự tiếc nuối vì đã gắn bó với gấu từ lâu.
TS Tuấn Bendixsen, Trưởng đại diện Tổ chức động vật châu Á đánh giá cao sự hỗ trợ và thay đổi tích cực của ban lãnh đạo, các nghệ sĩ, bác sĩ thú y của Liên đoàn Xiếc Việt Nam. Ông cho rằng sự thay đổi định hướng của các lãnh đạo liên đoàn xiếc rất tiến bộ, dù chưa có văn bản nào của các cơ quan chức năng yêu cầu phải chấm dứt sử dụng động vật hoang dã, song liên đoàn đã chứng tỏ sự chủ động trong việc làm còn mới mẻ này.
Tổ chức động vật châu Á là đơn vị tiên phong trong việc vận động chấm dứt sử dụng động vật hoang dã trong biểu diễn xiếc tại Việt Nam. Theo thống kê của tổ chức này, đã có 15 rạp xiếc ngừng hoàn toàn việc biểu diễn xiếc thú hoang dã, nhiều rạp cũng loại bỏ dần việc sử dụng động vật hoang dã trong biểu diễn. Nhiều trường học cũng ký cam kết không xem xiếc nếu có sử dụng động vật hoang dã và khoảng 32 nghìn người Việt Nam đã từng ký bản kiến nghị điện tử về việc chấm dứt sử dụng động vật hoang dã trong giải trí.
