Phe trung tả Italy lên ngôi

Sự lên ngôi của phe trung tả tại cuộc bầu cử địa phương Italy đã phản ánh nguyện vọng của cử tri “đất nước hình chiếc ủng” đối với các nhà lãnh đạo địa phương và chính phủ, trong đó nổi bật là vấn đề việc làm và ổn định kinh tế hậu đại dịch. 

Ứng cử viên trung tả Roberto Gualtieri của Thủ đô Rome chia sẻ chiến thắng với người ủng hộ. Ảnh: REUTERS
Ứng cử viên trung tả Roberto Gualtieri của Thủ đô Rome chia sẻ chiến thắng với người ủng hộ. Ảnh: REUTERS

Trong cuộc bầu cử địa phương ngày 3 và 4/10 để bầu thị trưởng và các thành viên hội đồng hành chính cho nhiệm kỳ 5 năm tới tại 1.349 thành phố, thị trấn của Italy, các ứng cử viên của đảng Dân chủ trung tả (PD) đã giành chiến thắng ở nhiều thành phố lớn. Thắng lợi lớn nhất của đảng này là tại trung tâm tài chính Milan cũng như Bologna và Napoli, khi PD nhận được hơn 50% số phiếu bầu và do đó tránh phải tổ chức bầu cử vòng hai. 

Ngày 18/10, các ứng cử viên trung tả tiếp tục giành chiến thắng tại Rome và Turin trong các cuộc bỏ phiếu vòng hai bầu thị trưởng ở ba thủ phủ vùng  của Italy, giúp phe trung tả kiểm soát được 5/6 thủ phủ vùng sau hai vòng bầu cử. Tại Rome, kết quả kiểm phiếu sơ bộ cho thấy ứng cử viên trung tả, cựu Bộ trưởng Kinh tế Roberto Gualtieri dẫn trước với 60% số phiếu bầu, so 40% của đối thủ trung hữu Enrico Michetti. Phát biểu ý kiến với báo giới, ông Gualtieri cam kết khởi động lại Rome, giúp thủ đô phát triển, tăng thêm việc làm, đi đầu trong tiến trình chuyển đổi sinh thái. Tuy nhiên, ông Gualtieri sẽ phải đối mặt những khó khăn của thủ đô, bao gồm việc xử lý hệ thống thu gom rác và hệ thống giao thông công cộng yếu kém.

Tại Turin, ứng cử viên trung tả Stefano Lo Russo của đảng Dân chủ sẽ trở thành thị trưởng mới của thành phố này, với 59% số phiếu bầu, so 41% của ứng cử viên Paolo Damilano. Thủ lĩnh đảng Dân chủ Enrico Letta đã mô tả cuộc bầu cử thị trưởng là “một chiến thắng hiển hách” của PD, nhờ việc lắng nghe cử tri và liên minh với đảng dân túy Phong trào 5 sao (M5S) ở hầu hết các thành phố. Đồng thời, chiến thắng của phe trung tả sẽ “góp phần củng cố sức mạnh cho Italy”. PD sẽ nỗ lực để đạt được đa số ủng hộ ứng cử viên của đảng trong cuộc bầu cử Tổng thống đầu năm tới.

Trong khi đó, nhà lãnh đạo đảng Liên đoàn Matteo Salvini cho rằng, vòng bầu cử đầu tiên không đánh dấu sự thất bại của đảng Liên đoàn, khi ghi nhận nhiều thị trưởng mới của Liên đoàn và hàng trăm ủy viên hội đồng thành phố mới. Tại hai vòng bầu cử địa phương, phe cánh hữu tuy giành chiến thắng ở hầu hết các thị trấn và làng nhỏ, song lại thất bại tại nhiều thành phố lớn và thủ phủ các vùng. 

Theo các nhà phân tích, các chính sách cứng rắn của thủ lĩnh đảng Liên đoàn cánh hữu và thủ lĩnh đảng Anh em Italy đã khiến nhiều cử tri ôn hòa thuộc tầng lớp trung lưu thất vọng. Trong khi đó, chính phủ liên minh tại Italy rơi vào tình trạng chia rẽ vì cải cách thuế. Ngay sau vòng một cuộc bầu cử địa phương, đảng Liên đoàn đã tẩy chay cuộc họp chính phủ để thông qua khuôn khổ của một cải cách thuế gây tranh cãi mà nước này đã hứa hẹn với Liên minh châu Âu (EU). Theo đó, đảng Liên đoàn lo ngại kế hoạch xem xét lại giá trị bất động sản sẽ dẫn đến mức thuế cao hơn đối với các chủ sở hữu nhà. Dự luật cải cách thuế ban đầu được hứa hẹn thông qua vào cuối tháng 7, nhưng đã bị trì hoãn do những căng thẳng trong liên minh cầm quyền.

Các nhà phân tích cho rằng, với tổng số cử tri đi bầu thấp, kết quả bầu cử địa phương sẽ không tác động ngay đến sự ổn định của chính phủ đoàn kết dân tộc của Thủ tướng Mario Draghi, nhưng đây là cuộc bầu cử đầu tiên kể từ khi ông tuyên thệ nhậm chức vào tháng 2/2021. 

Cuộc bầu cử không chỉ để lựa chọn bộ máy điều hành tại các địa phương tương ứng mà còn phản ánh thực lực và uy tín hiện có của các chính đảng tại Italy, cho thấy sự đánh giá của cử tri đối với vai trò của các chính đảng tham gia chính phủ liên minh. Đồng thời, đây cũng là tín hiệu quan trọng về xu hướng bỏ phiếu trong cuộc bầu cử tổng thống tháng 2/2022 và cuộc bầu cử Quốc hội nhiệm kỳ tiếp theo trong năm 2023 của Italy. Theo đó, cuộc bầu cử quốc hội tiếp theo đang được định hình như một cuộc cạnh tranh giữa phe cánh hữu và khối trung tả do PD và M5S lãnh đạo.