Tuyên bố chung sau cuộc hội đàm ở Paris hôm 1/7 nêu rõ: Với lịch sử hợp tác lâu dài ở cả khu vực Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, Australia và Pháp cùng chia sẻ tầm nhìn về khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do, rộng mở, hòa nhập và kiên cường, dựa trên đối thoại và các sáng kiến chung. Hai nước nhất trí thiết lập một chương trình hợp tác mới, dựa trên ba trụ cột gồm quốc phòng-an ninh; phục hồi và hành động vì khí hậu; giáo dục-văn hóa. Đặc biệt, trong mối quan hệ quốc phòng mới, hai bên tăng cường hợp tác và trao đổi về các lợi ích an ninh chung, gồm các hoạt động hàng hải chung, chia sẻ thông tin tình báo và hỗ trợ nhân đạo trong khu vực.
Tuyên bố trên, cùng sự chào đón nồng nhiệt của Tổng thống Macron dành cho Thủ tướng Albanese tại Điện Elysee, cho thấy quan hệ giữa Australia và Pháp đã chính thức bước sang một chương mới, sau những rạn nứt nghiêm trọng. Quan hệ Australia - Pháp rơi xuống “đáy khủng hoảng” hồi tháng 9/2021 khi chính phủ tiền nhiệm của Thủ tướng Albanese hủy bỏ hợp đồng đóng tàu ngầm lớp Attack với tập đoàn đóng tàu ngầm Naval của Pháp, chuyển sang phát triển đội tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân theo thỏa thuận ba bên với Mỹ và Anh (gọi tắt là AUKUS). Quyết định bị Pháp phản đối gay gắt. Tổng thống Macron khi đó cáo buộc Australia “lừa dối” Pháp và đã triệu Đại sứ Pháp tại Australia về nước. Quan hệ hai nước “đóng băng” cho đến khi Thủ tướng Albanese đắc cử sau cuộc bầu cử tại Australia hồi tháng 5 vừa qua.
Trước cuộc hội đàm đầu tiên, cả Thủ tướng Albanese và Tổng thống Macron đều thừa nhận quan hệ hai nước trải qua thời kỳ khó khăn, song đã sẵn sàng kích hoạt sự khởi đầu mới. Tổng thống Macron nhận định việc ông Albanese đắc cử và các cuộc thảo luận giữa hai nhà lãnh đạo đã “đánh dấu thiện chí xây dựng lại mối quan hệ tin cậy giữa hai nước, một mối quan hệ dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau”. Ông Albanese nói: Sự hiện diện của tôi ở đây thể hiện một sự khởi đầu mới cho mối quan hệ giữa hai nước ngày càng sâu sắc hơn trên nhiều lĩnh vực.
Trước khi tới Paris, phát biểu ý kiến với truyền thông trong nước, Thủ tướng Albanese đánh giá sự đổ vỡ trong quan hệ Australia - Pháp thời gian qua là một “thảm kịch”, làm suy yếu lợi ích của Australia trên toàn châu lục. Ông Albanese nhấn mạnh: Mục tiêu của tôi không chỉ là đưa mối quan hệ trở lại như xưa, mà là thúc đẩy mối quan hệ lên mức cao hơn. Trước đó, hôm 11/6, Thủ tướng Albanese đã có bước đi bất ngờ khi tuyên bố Chính phủ Australia sẽ trả 830 triệu AUD (580 triệu USD) để bồi thường cho Tập đoàn Naval của Pháp vì đã hủy hợp đồng đóng tàu ngầm. Thủ tướng Albanese nhận định khoản bồi thường là công bằng và bình đẳng, giúp tái lập quan hệ tốt đẹp hơn giữa Australia và Pháp.
Theo nhà lãnh đạo Australia, Pháp là một cường quốc trọng yếu ở châu Âu và ở cả Thái Bình Dương. Việc tái khởi động quan hệ ngoại giao với Pháp sẽ mang lại những cơ hội thật sự cho Australia. Quan hệ đối tác song phương được khôi phục sẽ thúc đẩy đầu tư hai chiều giữa hai nước và cho phép hai bên thực hiện các cuộc tập trận chung trên biển ở Thái Bình Dương. Việc hàn gắn mối quan hệ với Pháp còn giúp củng cố vị thế và uy tín của Australia.
Giới quan sát nhận định, Australia chủ động hàn gắn quan hệ với Pháp cũng là xu hướng tất yếu vì hai nước là đối tác tự nhiên ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, đồng thời là những quốc gia gần gũi, chia sẻ các giá trị và lịch sử. Việc chính phủ mới ở Australia nỗ lực khôi phục và đẩy mạnh quan hệ với Pháp vì lợi ích quốc gia và sự ổn định và thịnh vượng trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương là bước đi quan trọng và hiệu quả. Điều này góp phần bảo đảm Australia theo đuổi chính sách đối ngoại độc lập hơn trong khu vực, không quá phụ thuộc vào đồng minh quan trọng nhất là Mỹ.
