Theo hãng thông tấn TASS của Nga, Cơ quan Giám sát tuyên truyền, công nghệ thông tin và truyền thông Nga (Roskomnadzor) mới đây cho biết, Facebook tiếp tục vi phạm khi đã không xóa các nội dung đăng tải bất hợp pháp ở Nga. Trước đó, vào giữa tháng 9, một tòa án ở Thủ đô Moscow đã phạt mạng xã hội Facebook 21 triệu ruble (288 nghìn USD) và Twitter bị phạt 5 triệu ruble (69 nghìn USD) với cáo buộc tương tự. Đây là các án phạt mới nhất của Nga nhằm vào các công ty công nghệ lớn không tuân thủ luật pháp của nước sở tại. Hồi tháng 7, Facebook và ứng dụng nhắn tin Telegram cũng từng bị phạt với lý do tương tự.
Như vậy, đến nay Facebook là hãng công nghệ vi phạm quy định về nội dung thông tin tại Nga nhiều nhất. TASS dẫn lời các chuyên gia Nga cho rằng, doanh thu hằng năm của Facebook tại Nga đạt khoảng 12 tỷ ruble (tương đương 165 triệu USD). Trong năm nay, Roskomnadzor đã nhiều lần cảnh báo Facebook vi phạm pháp luật vì không xóa nội dung bị cấm tại Nga, hoặc làm trái yêu cầu mở văn phòng đại diện trong nước, ước tính số tiền bị phạt tổng cộng khoảng 90 triệu ruble. Tuy nhiên, ban lãnh đạo Facebook chưa nộp số tiền phạt này. Nếu chấp hành đủ các án phạt, mức phạt đối với vi phạm của Facebook có thể tương đương từ 5% đến 10% doanh thu hằng năm của hãng này tại Nga. Hiện, Roskomnadzor chưa chính thức đưa ra tuyên bố về vấn đề này và Facebook cũng chưa có bất kỳ phản ứng nào đối với thông tin trên.
Một báo cáo khác của Cơ quan Giám sát bảo vệ quyền lợi và sức khỏe người tiêu dùng Nga cho thấy, kể từ năm 2015, Facebook và ứng dụng Instagram thuộc hãng này đã không gỡ bỏ hơn 3.700 hình ảnh hoặc văn bản trong các bài đăng thuộc danh mục bị cấm. Giới chức Nga cũng cảnh báo các mạng xã hội này cần sớm mở văn phòng đại diện tại Nga nhằm tăng cường kiểm soát quá trình xử lý dữ liệu. Ngoài ra, cơ quan chức năng cũng xác định 26 trường hợp Facebook kiểm duyệt đối với các nguồn thông tin chính thống và truyền thông Nga, bao gồm cả hãng thông tấn TASS. Người dùng cũng không thể xem các bài đăng có bài quốc ca của Nga do bị chặn.
Đối với công cụ tìm kiếm Google hay nền tảng chia sẻ video trực tuyến YouTube, giới chức Nga đã phát hiện nhiều vi phạm và hành vi “tiêu chuẩn kép” tương tự. Cơ quan chức năng Nga cảnh báo, Google đã không xóa khoảng 30% nội dung có hại khỏi công cụ tìm kiếm của mình. Tờ Mowcow Times đưa tin, tổng cộng, giới chức nước này đã phạt hành chính đối với Google năm lần kể từ năm 2018, với khoản tiền phạt lên tới 9,2 triệu ruble (hơn 128.000 USD), đồng thời chỉ ra 29 trường hợp Google và YouTube kiểm duyệt các nguồn tin chính thống từ Nga. Gần đây nhất, YouTube bị cáo buộc đã chặn các kênh tiếng Đức của hãng truyền thông Nga RT.
Những động thái trên cho thấy nỗ lực siết chặt các quy định đối với nhiều tập đoàn công nghệ và mạng xã hội của giới chức Nga. Hiện, Moscow cũng xem xét yêu cầu các công ty công nghệ nước ngoài phải mở văn phòng đại diện tại nước này, bao gồm các “ông lớn công nghệ” sở hữu các mạng xã hội và ứng dụng có hàng tỷ người sử dụng và theo dõi như Facebook, Instagram, Twitter, Tiktok, Google, YouTube...
Hiện nay, các hãng công nghệ trên đối mặt hàng loạt chỉ trích về việc các thuật toán của họ khiến những thông tin chính thống và nguồn tin có căn cứ khoa học, có kiểm chứng bị hạn chế tiếp cận tới công chúng. Nhiều nước trên thế giới cũng lên án mạnh mẽ các nền tảng xã hội chưa nỗ lực hành động để ngăn tình trạng phát tán tin giả, thông tin sai lệch, đặc biệt là thông tin về vaccine, đại dịch Covid-19 và nhiều vấn đề nóng khác.
