Canh bạc mạo hiểm

Một quan chức cấp cao trong chính quyền Mỹ mới đây tiết lộ, Washington không định dỡ bỏ các lệnh trừng phạt với Iran cho tới khi đạt được thỏa thuận hồi sinh Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA), được ký năm 2015 tại Vienna (Áo) giữa Nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Nga, Trung Quốc, Pháp, Anh và Đức)  và Iran.

Biếm họa: AMORIM
Biếm họa: AMORIM

Các bên hy vọng các cuộc đàm phán về JCPOA sẽ được sớm nối lại tại Vienna để thảo luận thêm về việc Washington và Tehran cùng quay trở lại thực hiện những nghĩa vụ của họ theo thỏa thuận. Hồi đầu tháng này, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Antony Blinken còn nhấn mạnh rằng, Tổng thống Joe Biden sẵn sàng đưa Mỹ quay trở lại JCPOA, sẵn sàng đàm phán gián tiếp với Iran trên tinh thần “thiện chí”. Tuy nhiên, AP dẫn lời một quan chức chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden cho hay, Washington sẽ không dỡ bỏ bất kỳ lệnh trừng phạt nào và không có thêm bất cứ sự nhượng bộ nào với Iran.

Theo quan chức trên của Mỹ, tình hình đã xấu đi đáng kể sau khi những thỏa thuận bị sụp đổ và Tehran hiện chỉ còn vài tháng nữa là thu được urani làm giàu đủ để sản xuất vũ khí hạt nhân. Đầu tuần qua, Bộ trưởng Ngoại giao Iran Hossein Amirabdollahian khẳng định, Washington phải “giải phóng” 10 tỷ USD của Tehran đang bị “đóng băng” trước khi thảo luận về việc khởi động lại các cuộc đàm phán hạt nhân. 

Iran đã từ chối đàm phán trực tiếp với Mỹ. Các cuộc đàm phán gián tiếp về việc khôi phục thỏa thuận hạt nhân năm 2015 nhằm ngăn Iran phát triển vũ khí hạt nhân cũng đã bị dừng lại vào tháng 6. Tehran cũng không thể sử dụng 10 tỷ USD tài sản trong các ngân hàng nước ngoài do các lệnh trừng phạt của Mỹ lên lĩnh vực ngân hàng và năng lượng của Iran. 

Quan chức cấp cao trong chính quyền Mỹ nói trên cũng cho hay, ngoài các giải pháp ngoại giao, Washington cũng cảnh báo nếu các cuộc đàm phán ở Vienna thất bại, vẫn có những giải pháp khác để ngăn Tehran sở hữu vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, lựa chọn này của Mỹ được xem là canh bạc mạo hiểm, bởi nếu tiếp tục gây sức ép lên Tehran, Washington sẽ khó có thể đạt được mục đích mong muốn. Trái lại, việc Mỹ duy trì các lệnh trừng phạt với Iran không chỉ tạo ra rào cản đối với các bên khi quay trở lại bàn đàm phán, mà còn khiến Tehran đẩy nhanh tiến độ làm giàu urani như một biện pháp đối trọng với áp lực từ Mỹ.