Báo cáo tại hội nghị, Thứ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Phùng Đức Tiến cho biết, dịch Covid-19 bùng phát mạnh tại nhiều địa phương, đặc biệt là các tỉnh, thành phố phía nam đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh (SXKD), lưu thông, tiêu thụ và xuất khẩu (XK) nông sản dẫn tới đứt gãy các chuỗi sản xuất, gây ùn ứ nông sản. Phần lớn người sản xuất, doanh nghiệp (DN) chế biến nông sản gặp khó khăn, thiếu hụt vốn để duy trì sản xuất. Nhiều DN gặp khó khăn trong quá trình vận chuyển vật tư, sản phẩm nông sản ra vào khu vực sản xuất, nơi các địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội. Việc vận chuyển hàng hóa, vật tư, sản phẩm phục vụ nông dân trồng trọt, chăn nuôi vẫn gặp khó khăn tại các huyện, xã, thôn bản; việc hướng dẫn di chuyển, đi lại cho người lao động tại một số địa phương còn chưa sát thực tế…
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhận định, sản xuất nông nghiệp tám tháng năm 2021 cơ bản chủ động được nhu cầu, kim ngạch XK cũng đạt kết quả tích cực, nhưng tác động tiêu cực của dịch Covid-19 đang đặt ra nhiều thách thức để bảo đảm nguồn cung ứng cuối năm và đáp ứng nhu cầu đơn hàng. Đồng thời, cũng đặt ra nguy cơ thiếu hụt lương thực những tháng cuối năm, đặc biệt là dịp Tết Nguyên đán.
Theo số liệu từ Bộ Công thương, tám tháng năm 2021, XK nông - lâm - thủy sản đạt 17,9 tỷ USD, tăng 11,5% so cùng kỳ năm 2020, chiếm 8,4% tổng kim ngạch XK của mọi ngành hàng. Nhìn chung 7/9 mặt hàng thuộc nhóm nông - lâm - thủy sản đều ghi nhận sự tăng trưởng trong tám tháng năm 2021.
Bộ Công thương dự báo, nhu cầu tiêu dùng nông sản trên thế giới tăng bình quân 1,5 - 3%/năm trong giai đoạn 2019 - 2028, mở ra nhiều cơ hội cho XK nông - lâm - thủy sản của Việt Nam. Bộ Công thương kiến nghị, cần sớm tháo gỡ những nút thắt mà DN phải đối mặt như tiếp cận tín dụng, chính sách thuế, kiểm tra chuyên ngành, chi phí tăng cao…
Tại hội nghị, các địa phương và các hiệp hội cũng kiến nghị hỗ trợ DN duy trì SXKD, không làm đứt gãy chuỗi cung ứng, không bị mất đơn hàng và hạn chế thấp nhất tình trạng DN phải phá sản do dịch bệnh.
Theo UBND tỉnh Tiền Giang, dịch bệnh khiến giá bán nhiều loại trái cây giảm xuống mức thấp, nhất là thanh long, dứa, chanh... Dù không xảy ra tình trạng tồn đọng nông sản nhưng các sản phẩm đều có giá thấp hơn so cùng kỳ từ 5.000-10.000 đồng/kg, do sức mua giảm mạnh.
Đại diện tỉnh Lào Cai cho biết, trong tám tháng năm 2021, nông sản XK qua cửa khẩu Lào Cai đạt hơn 830.000 tấn, tăng 19,6% so cùng kỳ năm 2020, giá trị đạt gần 700 triệu USD, tăng 26,1% so cùng kỳ 2020. Tuy nhiên, từ tháng 7 trở lại đây, do tình hình dịch Covid-19 tại Việt Nam diễn biến phức tạp, phía Trung Quốc đã có nhiều biện pháp để thắt chặt việc nhập khẩu nông sản từ Việt Nam, đặc biệt là các loại trái cây tươi - nông sản thế mạnh của Việt Nam.
Ghi nhận cố gắng của nhiều địa phương trong công tác ngăn chặn dịch Covid-19 để duy trì SXKD phù hợp, hạn chế thiệt hại ở mức thấp nhất, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đánh giá cao một số tỉnh, thành phố đã có giải pháp, định hướng đẩy lùi dịch bệnh, phát triển SXKD.
Điển hình như Bắc Giang, bằng các biện pháp tích cực và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự giúp đỡ của các bộ, ban, ngành, địa phương, việc tiêu thụ vải thiều vẫn diễn ra thuận lợi, mang lại nguồn thu nhập cao cho người dân. Bắc Giang đã vừa thực hiện hiệu quả các giải pháp phòng, chống dịch, vừa từng bước phục hồi SXKD. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Phan Thế Tuấn cho biết, mặc dù bị ảnh hưởng nặng nề do dịch Covid-19, nhưng tám tháng năm nay kinh tế của tỉnh vẫn đạt mức tăng trưởng khá cao, phục hồi nhanh. Chỉ riêng tháng 8/2021, giá trị sản xuất công nghiệp toàn tỉnh ước đạt 27.500 tỷ đồng, cao nhất từ trước đến nay. Bắc Giang đứng thứ tư toàn quốc về tổng đàn gà, lợn; có vùng trồng vải thiều chuyên canh lớn nhất cả nước với hơn 28.000 ha. Đặc biệt, vụ vải thiều vừa qua diễn ra trong bối cảnh dịch Covid-19 bùng phát mạnh, ảnh hưởng lớn đến sản xuất, tiêu thụ.
Trên cơ sở đề xuất của các bộ, ngành, địa phương và DN, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành cho biết, Chính phủ sẽ nghiên cứu, xem xét và sớm ban hành Chỉ thị phù hợp để thực hiện trong thời gian tới. Các địa phương sản xuất nông nghiệp trọng điểm tập trung áp dụng mô hình “thu hoạch và vận chuyển” ở các khu vực sản xuất nông nghiệp lớn, phát triển hệ thống đại lý thu mua trên địa bàn, liên kết với cơ sở chế biến, có phương án tổ chức hỗ trợ nông dân thu hoạch, vận chuyển và tiêu thụ nông sản. Rà soát, chuẩn bị đầy đủ các điều kiện cho sản xuất nông nghiệp vụ tiếp theo, từ giống cây trồng, vật nuôi, máy móc thiết bị, vật tư để xây dựng kế hoạch, phương án tổ chức sản xuất cụ thể trong mọi tình huống. UBND các tỉnh, thành phố tổ chức cuộc họp với DN, phối hợp các cơ quan chuyên môn, DN xây dựng phương án phục hồi SXKD. Đặc biệt, các địa phương phải bảo đảm lưu thông hàng hóa theo đúng chỉ đạo của T.Ư, không phát sinh thêm các thủ tục, giấy tờ, nhưng cũng phải bảo đảm không để lây lan dịch bệnh trong quá trình lưu thông hàng hóa. Đồng thời, có chính sách hỗ trợ chủ xe, lái xe, phương tiện vận chuyển nông sản theo “luồng xanh” để tạo thuận lợi cho tiêu thụ nông sản và lưu thông vật tư nông nghiệp...
