Ngày 19-4-2021, Chính phủ ban hành NĐ 52 về việc gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập DN (TNDN), thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất trong năm 2021. Đây là NĐ đầu tiên được Chính phủ ban hành sau khi kiện toàn và được xem là “liều thuốc tăng lực” giúp DN tiếp tục trụ vững trong bối cảnh chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.
Tại cuộc tọa đàm “Tạo thuận lợi cho DN được gia hạn nộp thuế, tiền thuê đất” do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức mới đây, bà Nguyễn Thị Thu Hà, Vụ trưởng Tuyên truyền và Hỗ trợ NNT, Tổng cục Thuế cho biết, NĐ 52 đã quy định gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất cho các DN, tổ chức, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh bị tác động tiêu cực bởi dịch Covid-19. Cụ thể, NĐ 52 quy định thời gian gia hạn cụ thể như sau: gia hạn năm tháng đối với số thuế giá trị gia tăng (GTGT) từ tháng 3 đến tháng 6-2021 và quý I, quý II năm 2021; gia hạn bốn tháng đối với số thuế GTGT tháng 7-2021, gia hạn ba tháng đối với số thuế GTGT tháng 8-2021; gia hạn ba tháng đối với số thuế TNDN tạm nộp quý I, quý II của kỳ tính thuế TNDN năm 2021; hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thực hiện nộp thuế GTGT, thuế thu nhập cá nhân năm 2021 chậm nhất là ngày 31-12-2021; gia hạn sáu tháng tiền thuê đất phải nộp kỳ đầu năm 2021.
Để cải cách thủ tục hành chính (TTHC), đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và DN dễ dàng làm thủ tục gia hạn, theo bà Nguyễn Thị Thu Hà, NĐ 52 quy định NNT thuộc đối tượng gia hạn gửi giấy đề nghị gia hạn một lần cho toàn bộ các kỳ của các sắc thuế được gia hạn cùng với thời điểm nộp hồ sơ khai thuế. Thời hạn nộp giấy đề nghị gia hạn chậm nhất là ngày 30-7-2021.
Chia sẻ thông tin thêm về việc triển khai NĐ 52, bà Nguyễn Thị Thu Hà cho biết, khi DN gặp khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh, mỗi lĩnh vực cũng chịu những tác động, ảnh hưởng khác nhau. Chẳng hạn, khó khăn về nhân lực, nguyên liệu, giao thương, khách hàng… Do đó, để có tác động hiệu quả nhất cần có nhiều bộ, ngành liên quan chung tay hỗ trợ DN, từ đó phục hồi nền kinh tế. Về việc triển khai NĐ 52, điểm đặc biệt đây là NĐ không có thông tư và có thời hiệu ngay từ ngày ban hành là 19-4-2021. Như vậy, người dân có quyền áp dụng chính sách gia hạn từ ngày ban hành. Ngay sau khi ban hành NĐ, Tổng cục Thuế có công điện gửi cục thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư; các vụ, đơn vị thuộc và trực thuộc Tổng cục Thuế khẩn trương triển khai NĐ, đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến cho NNT trên địa bàn để đưa NĐ 52 của Chính phủ vào cuộc sống.
Để được áp dụng CSHT này, DN có thể chỉ dùng một tờ khai để đề nghị gia hạn cho nhiều loại thuế, áp dụng cho nhiều kỳ khác nhau. Nếu DN có hoạt động ở nhiều địa bàn, ngành thuế có trách nhiệm trao đổi thông tin về quản lý giữa các đơn vị trên các địa bàn để cập nhật thông tin gia hạn, NNT không phải gửi đến nhiều cơ quan thuế khác nhau. Đó là những cải tiến đáng kể trong TTHC khi triển khai NĐ 52.
Theo đánh giá của Bộ Tài chính, dự kiến tổng số thuế và tiền thuê đất được gia hạn theo chính sách tại NĐ 52 là 115.000 tỷ đồng. Đây thực chất là khoản cho vay không tính lãi của Nhà nước đối với DN, cá nhân để có nguồn tài chính phục vụ sản xuất, kinh doanh.
Đánh giá cao những nỗ lực của Chính phủ, của cơ quan thuế trong việc nghiên cứu, tiếp thu và ban hành CSHT tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của DN trong các CSHT, Phó Viện trưởng Nghiên cứu quản lý kinh tế T.Ư (CIEM) Phan Đức Hiếu cho rằng, Chính phủ và cơ quan thuế đã tiếp thu, sửa đổi CSHT một cách rất nghiêm túc và cầu thị. Chẳng hạn như đối tượng thụ hưởng đã mở rộng, thời gian thực hiện thủ tục đơn giản… Tuy nhiên, khi thực thi, DN vẫn còn những băn khoăn. Đó là việc DN phải ý thức rõ đây là tạm lùi thời gian nộp thuế, không phải miễn giảm nên việc cộng dồn các nghĩa vụ cùng lúc vào cuối năm 2021 có thể gây khó khăn về dòng tiền, đòi hỏi DN phải có chiến lược rõ ràng trong hoạt động kinh doanh.
Mặt khác, những CSHT của NĐ 52 có tác động tích cực, song chưa phải là tất cả. DN kỳ vọng có một gói CSHT chung đồng bộ để mở rộng nhiều đối tượng thụ hưởng hơn. Bởi thực tế, có những DN không phát sinh thuế GTGT, thuế TNDN hay tiền thuê đất đã đóng một lần hoặc hằng năm… Hơn nữa, DN cũng mong muốn giảm thiểu rủi ro pháp lý khi thực hiện đề nghị gia hạn thời gian nộp thuế.
Ở góc độ cộng đồng DN nhỏ và vừa (DNNVV), ông Tô Hoài Nam, Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội DNNVV Việt Nam cho biết, những chính sách ưu đãi về thuế luôn được cộng đồng DN ưa thích, mong muốn, do đó chọn CSHT thuế là một hướng đi đúng. Để các chính sách này được phát huy hiệu quả đến DN, Hiệp hội đã chú trọng tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn, giải thích. Trong đó, đã khuyến cáo DN việc xin hoãn, giãn thuế chỉ là trong một thời gian nhất định, do đó DN phải có chiến lược phù hợp khi đề nghị áp dụng CSHT này.
Theo ông Tô Hoài Nam, từ năm 2020 chúng ta đã có nhiều CSHT ở nhiều lĩnh vực, trong đó có nhiều CSHT về thuế được triển khai. Chính sách thuế nói chung vẫn phải bảo đảm tính trung lập, bình đẳng, tuy nhiên CSHT phải quan tâm đến tính hiệu quả, làm sao cho đối tượng được hưởng tốt nhất. Chính sách nào có ý nghĩa thiết thực thì DN sẽ tham gia càng nhiều. Đặc biệt, CSHT cho khu vực DNNVV, hộ kinh doanh, có những đặc điểm khác nên cần có những CSHT đặc thù hơn so khu vực DN nói chung.
