Phép thử Covid-19

Trong cộng đồng khởi nghiệp (startup) Việt Nam, chắc nhiều người vẫn chưa thể quên sự việc Công ty CP công nghệ Onaclover, chủ sở hữu ứng dụng kết nối phòng gym và spa WeFit phá sản sau thời gian gặp khó khăn vì dịch bệnh. Trước đó, WeFit từng được kỳ vọng sẽ trở thành Unicorn - kỳ lân của Việt Nam. 

Không chỉ WeFit, dịch bệnh cũng đã khiến nhiều startup rơi vào tình cảnh “ngủ đông”, cầm cự qua ngày. Thậm chí, đang chưa có doanh thu, dịch Covod-19 ập tới lại càng khiến các doanh nghiệp (DN) startup khó khăn hơn. Nhiều DN đang trong tình trạng “sống dở, chết dở”. 

Bên cạnh chuyện vốn liếng, tiềm lực, đầu ra của sản phẩm vẫn đang là bài toán khó với nhiều DN startup. Ông Đỗ Trần Anh, Giám đốc Công ty TNHH Farmtech Việt Nam - ứng dụng IoT (internet vạn vật kết nối) trong lĩnh vực nông nghiệp chia sẻ, dù nông nghiệp là ngành kinh tế chủ lực của Việt Nam nhưng hiện mới đang được đầu tư nhỏ lẻ và tỷ lệ ứng dụng công nghệ khá thấp đã cản bước các startup IoT, khiến startup khó mở rộng quy mô. Mà muốn mở rộng được thì cần quay lại bài toán giáo dục thị trường.

Thừa nhận những khó khăn mà các startup đang gặp phải bởi đại dịch lần này, song ông Trần Bằng Việt, chuyên gia tư vấn DN lại không cho rằng, dịch Covid-19 là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến “cái chết yểu” của nhiều startup. Covid-19 chỉ là giọt nước làm tràn ly. Nếu không có Covid-19, có lẽ cái chết còn đau đớn hơn với những DN còn quá non yếu. Bởi điểm yếu của các startup Việt Nam là vẫn tập trung xây dựng một cái gì đó quá xa vời, chỉ nhằm tăng số lượng người dùng. Điều đó dẫn tới tình trạng số lượng tăng thì chất lượng giảm. Nhiều startup thấy Facebook, Alibaba, Amazon... đang rất thành công nhờ việc tạo ra các ứng dụng kết nối với người dùng và nghĩ rằng mình sẽ làm được như họ. Theo đó, startup tạo ra một sản phẩm quá xa vời với nền kinh tế, nên khi bị rung lắc thì ngay lập tức bị ảnh hưởng.

Bà Lê Diệp Kiều Trang, sáng lập Quỹ đầu tư mạo hiểm Alabaster dự báo, phong trào khởi nghiệp Việt Nam còn có thể phát triển mạnh hơn. Song, điểm yếu mà nhiều startup Việt đang mắc phải là quá tập trung vào số lượng người dùng mà không quan tâm các chỉ số tỷ lệ lợi nhuận, chi phí, tốc độ phát triển. Vậy tại sao Facebook, Alibaba, Amazon... đặt cược số phận vào số lượng người dùng mà vẫn thành công? 

Câu trả lời là công nghệ của họ có điểm riêng, giữ chân được người dùng, bà Lê Diệp Kiều Trang lý giải. Quay trở lại DN starup ở Việt Nam, thực tế vẫn còn nhiều thiếu sót, hiện có quá ít DN công nghệ có hàm lượng chất xám. DN startup đi theo các mô hình cũ trên thế giới, khách hàng có thể quay lưng bất kể khi nào. Dịch Covid-19 giống như “phép thử, một cuộc sàng lọc, đào thải những DN starup non nớt ra khỏi thị trường vốn đã cạnh tranh rất khốc liệt. Song, cũng chính trong đại dịch Covid-19 đã bật ra nhiều vấn đề, nếu có thể giải quyết nhu cầu mới của người dùng, nắm bắt được cơ hội, không có lý gì các DN startup Việt Nam chịu chùn bước.