Trong khi đó quy mô của thị trường TCTD hiện đã vào khoảng 30 triệu khách hàng. Điều này đồng nghĩa việc tiếp tục tăng trưởng mở mới có thể đối mặt nhiều thách thức liên quan đến chi phí, nợ xấu… nên sẽ có những công ty TCTD chọn phương án an toàn là tăng cường công tác thu hồi nợ và cho vay với nhóm khách hàng hiện có.
Hiểu một cách đơn giản thì tăng cường mở mới, phát triển thị phần giống như “tăng thu”, trong khi đẩy mạnh công tác thu hồi nợ giống như “giảm chi” mà cụ thể ở đây là xử lý các khoản nợ không đúng thời hạn nhanh chóng, tránh việc xuất hiện nợ xấu… Việc tăng thu thực chất đã được bàn rất nhiều trong khi giảm chi hiếm khi được nhắc đến vì thẳng thắn mà nói thí việc thu hồi nợ nói chung hay trong lĩnh vực TCTD nói riêng chưa bao giờ là đơn giản. Ông Đỗ Minh Hải nhận định:
Người vay sẽ mất đi khả năng trả nợ ở đây không chỉ là nguồn tài chính mà còn ở tinh thần và ý thức nếu các khoản phải trả liên tục phát sinh, thậm chí phát sinh vô hạn và lúc này rủi ro tiềm ẩn cho cả bên vay lẫn bên cho vay. Ông Hải nhấn mạnh: Giải pháp của ATM Online là khi khách hàng gặp vấn đề trong việc thanh toán đúng hạn là khoanh lại và bảo đảm giải quyết triệt để “gói vay” không tạo ra nguồn lãi vô tận. Cũng chỉ trong số ít lần gặp gỡ báo chí, lãnh đạo của HD SAISON cũng cho biết, nỗ lực xây dựng quy trình thu hồi nợ một cách phù hợp nhất có thể đó là chia sẻ, đồng cảm với khách hàng.
Nhưng phòng bệnh hơn chữa bệnh, thực tế, cách xử lý nợ xấu hiệu quả nhất có lẽ là… không để xuất hiện nợ xấu, nghĩa là quy trình thẩm định hồ sơ cho vay và lựa chọn khách hàng từ đầu sẽ không ngừng được nâng cao. Và cũng từ chiến lược này, sẽ xuất hiện một “cuộc chơi” giữa các công ty TCTD với “vũ khí” chủ lực chính là áp dụng công nghệ. Bộ phận thẩm định, vốn do con người vận hành, những năm qua đã liên tục được nhiều công ty TCTD thu hẹp, thay vào đó chính là các phần mềm, hệ thống trí tuệ nhân tạo (A.I) để chấm điểm khách hàng, xét duyệt hồ sơ vay… Hiểu một cách nôm na thì hệ thống nào có thể chọn (pick) được nhiều khách hàng nhất có thể và hạn chế tối thiểu nợ xấu sẽ thắng.
Không chỉ là việc thẩm định, công nghệ giờ đây được các công ty TCTD áp dụng trong việc thu thập dữ liệu, hành vi tiêu dùng, sử dụng vốn của khách hàng. Chẳng hạn, nếu khách hàng vay lần đầu tiên và trả lãi thành công, hệ thống của công ty TCTD sẽ đánh giá được năng lực tín dụng và tiếp tục chào gói vay mới. Nhưng đồng thời dữ liệu của khách hàng đó cũng sẽ trở thành một tệp trong số hàng triệu tệp khách hàng để cho ra các tiêu chí chọn lọc khách hàng khác. Mặt trận công nghệ do tính đặc thù nên có vẻ âm thầm nhưng lại cực kỳ quyết liệt khi các ông lớn sẽ phải xoay trở, chuyển đổi, ứng dụng sao cho phù hợp nhất và vẫn giữ được vị thế của mình. Còn với các công ty TCTD ngoài top 3, mới xuất hiện trên thị trường cũng sẽ xem công nghệ chính là công cụ chủ lực để thu hẹp khoảng cách với các ông lớn.
