Diễn biến từ trầm lắng đến rất sôi động trong phiên giao dịch ngày 15/7 gắn liền với thời điểm đáo hạn phái sinh. Tuy nhiên, cũng không hẳn TT đảo chiều tăng là vì phái sinh. Thực tế, trên TT, nhóm cổ phiếu (CP) ngân hàng (NH) vẫn là nhóm có ảnh hưởng nhất tới VN30 Index. Nếu muốn chỉ số này tăng do gắn liền với TT phái sinh, CPNH phải tăng. Đó là những gì diễn ra chiều 15/7. Còn phiên sáng 15/7, TT giao dịch chậm, thanh khoản thấp và giá biến động rất ít. VN30 Index đến hết phiên sáng chỉ tăng khoảng 0,2%. Đột nhiên sang chiều tình thế thay đổi.
VPB tăng đột biến tới sát giá kịch trần, trên tham chiếu 6,83% trước khi tụt lại một chút về cuối ngày. Nếu có gì đặc biệt ở VPB thì chính là CP lớn nhất của chỉ số VN30 Index. VPB có khả năng đẩy chỉ số này bằng nhiều mã khác gộp lại. Nhóm CPNH cũng đồng loạt tăng hỗ trợ.
Tuy nhiên, CPNH thật sự chỉ tăng vì là phiên đáo hạn phái sinh? Điều này không chắc chắn vì CPNH cũng có yếu tố hỗ trợ. Thứ nhất, thông tin một số NH được nới room tín dụng. Thứ hai, mức điều chỉnh khá mạnh trong ngắn hạn từ đầu tháng 7 đến nay khiến giá nhiều CP rơi quá 10%, kích thích nhu cầu bắt đáy.
Mặc dù VN Index đang trong đà giảm khá mạnh từ đầu tháng nhưng mức giảm 10% thường là ngưỡng điều chỉnh được chú ý. Trong quá khứ, các mức điều chỉnh tương đương cũng xuất hiện các phiên phục hồi kỹ thuật do lực bán cắt lỗ giảm ở một thời điểm. CPNH là tiêu biểu cho dạng này khi các yếu tố cơ bản không xấu đi, thậm chí kết quả kinh doanh vẫn tích cực. Cung - cầu ở mỗi CP vẫn có thời điểm chênh lệch tạo nên biến động ngắn hạn. Việc giảm hơn 10% mới xuất hiện bắt đáy cũng phản ánh sự chờ đợi chiết khấu rủi ro ngắn hạn. Các CPNH vốn có ảnh hưởng rất lớn tới VN Index và VN30 Index nên nếu nhóm này có cơ hội phục hồi thì TT cũng nhận được lực hỗ trợ. Ngay như phiên 15/7, các CP kéo điểm số nhiều nhất cho các chỉ số vẫn là CPNH.
Tuy vậy, không chỉ riêng CPNH tăng giá. Phiên này, TT đảo chiều là tình trạng chung. Sàn HoSE có số CP tăng giá gấp 3,5 lần số giảm giá. Nếu chỉ là bắt đáy CPNH thì các CP khác sẽ không tăng giá trên diện rộng như vậy. NĐT đã cùng có quan điểm bắt đáy giống nhau, nên mới tạo được sự đảo chiều rộng rãi.
Sau khi đạt đỉnh lịch sử đầu tháng 7, TT rơi vào nhịp điều chỉnh. Điều tạo nên sự lo lắng nhất là liệu đây sẽ là nhịp điều chỉnh trung hạn theo chu kỳ, hay chỉ là điều chỉnh ngắn hạn trong một xu hướng tăng đang có. Trong quá khứ, mức điều chỉnh 10 - 15% vẫn được xem là điều chỉnh ngắn hạn trong xu thế tăng, như giai đoạn điều chỉnh 14,2% trong tháng 1 vừa qua.
Tâm lý lo lắng này là điều bình thường vì TT đã tăng rất mạnh và kéo dài. Không có xu thế tăng nào kéo dài vô tận cả mà xen kẽ luôn có nhịp điều chỉnh. TT điều chỉnh từ đỉnh cao lịch sử ngay trong mùa báo cáo tài chính thì rủi ro sẽ còn cao sau khi kết thúc đợt báo cáo này. Điều này phần nào lý giải tại sao thanh khoản lại xuống thấp như vậy: NĐT chốt lời xong không muốn mua lại ngay mà chờ đợi.
Dù vậy, TT luôn có biến động và mức độ biến động cũng đa dạng, không theo quy luật nào. Kể cả khi TT đã bước vào chu kỳ điều chỉnh trung hạn kéo dài nhiều tháng, thì vẫn xen kẽ là những nhịp tăng. Nhà đầu cơ rất ưa thích các nhịp tăng này vì nó xảy ra thường xuyên, cường độ phục hồi cũng đủ mạnh để lướt sóng.
Nhờ sự hồi phục giá của nhóm CPNH, đà tăng đã nối tiếp từ phiên chiều 15/7 sang phiên sáng cuối tuần qua. Nhưng TT vẫn đang gặp khó tại mốc 1.300 điểm bởi sức mua khá yếu trong khi lực cung có dấu hiệu gia tăng về cuối phiên. Lực cung vẫn thấp, nhưng lực cầu không tận dụng điều này khiến TT chỉ vượt lên ngưỡng kháng cự 1.300 điểm rồi lại giảm điểm. Thanh khoản có sự cải thiện so phiên sáng 15/7, tuy nhiên vẫn ở mức thấp so mức trung bình tháng 6. Đến thời điểm 11 giờ, sàn HoSE có giá trị khớp lệnh đạt hơn 7.700 tỷ đồng.
TT tiếp tục có nhịp hồi phục trong phiên cuối tuần qua, nhưng thanh khoản tiếp tục sụt giảm và VN Index không thể qua được ngưỡng 1.300 điểm, nhưng sau đó sức mua không được duy trì và TT lại giảm điểm trước khi tăng nhẹ trở lại vào cuối phiên. Thanh khoản tiếp tục là điều mà nhiều NĐT lo ngại, hai phiên liên tiếp HoSE chỉ giao dịch ở quanh mức 15.000 tỷ đồng, thấp hơn rất nhiều các phiên trước. Thanh khoản thấp trong điều kiện điểm số tăng phản ánh lượng bán ra yếu, nhưng thanh khoản thấp trong xu hướng chung là giảm điểm ngắn hạn của VN Index cũng phản ánh một lượng tiền lớn đã thoát ra và chưa quay lại TT.
Điểm tích cực phiên này là số mã tăng điểm tiếp tục chiếm ưu thế hơn so số mã giảm, dù không lớn, cho thấy phiên tăng điểm này khá “thật”, nhiều mã CP đã có lực mua vào sau chuỗi giảm điểm mạnh đầu tháng 7 này. Tăng điểm với thanh khoản thấp, VN Index phản ánh xu hướng tích lũy tiếp tục diễn ra trong vùng 1.270 - 1.300 điểm, xu hướng trung hạn tạm chưa được xác định.
Chốt phiên, sàn HoSE có 287 mã tăng và 82 mã giảm, VN Index tăng 5,39 điểm, lên ngưỡng 1.299,31 điểm. Tổng khối lượng giao dịch đạt hơn 465,4 triệu đơn vị, giá trị 15.458,49 tỷ đồng, tăng nhẹ 5,8% về khối lượng và 2% về giá trị so phiên 15/7.
