“Sân chơi” trái phiếu doanh nghiệp

Số liệu thống kê đối tượng phát hành trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) thời gian qua cho thấy, đây chủ yếu là “sân chơi” của các tập đoàn bất động sản và các tổ chức tín dụng mà trong đó, các doanh nghiệp bất động sản lại có mối quan hệ khá chặt chẽ với các tổ chức tín dụng. Chính vì vậy, việc kiểm soát tạo sự minh bạch trong hoạt động của các doanh nghiệp là vấn đề rất quan trọng.

Công ty CP Hàng không VietJet thành viên SVC Group phát hành 7.250 tỷ đồng trái phiếu. Ảnh: NGUYỆT ANH
Công ty CP Hàng không VietJet thành viên SVC Group phát hành 7.250 tỷ đồng trái phiếu. Ảnh: NGUYỆT ANH

Trong các tập đoàn lớn hiện nay, có thể kể đến nhóm Công ty CP Tập đoàn Sovico (SVC Group) là tập đoàn đa ngành, đầu tư và hoạt động kinh doanh trên nhiều lĩnh vực như ngân hàng, tài chính, hàng không, phát triển đô thị, du lịch, nghỉ dưỡng, năng lượng, quản lý tài sản và đầu tư.

Công ty CP Sovico (Sovico Holdings) có số lượng trái phiếu với giá trị phát hành 5.000 tỷ đồng; Công ty CP Hàng không VietJet có số lượng trái phiếu với giá trị phát hành 7.250 tỷ đồng. Đáng chú ý, HDBank đã phát hành trái phiếu quốc tế tăng vốn chủ sở hữu cấp 2 cho IFC International Finance Corporation (IFC) - thành viên của Ngân hàng Thế giới, DEG - Deutsche Investitions - und Entwicklungsgesellschaft mbH thuộc Ngân hàng kiến thiết Đức (KfW) và quỹ đầu tư quốc tế LeapFrog Investments với tổng trị giá 165 triệu USD, khẳng định uy tín của ngân hàng trong khả năng huy động vốn và kỳ vọng của nhà đầu tư quốc tế với ngân hàng Việt.

Một số đợt phát hành trái phiếu do SVC Group phát hành theo loại hình không chuyển đổi, không kèm chứng quyền, không có tài sản bảo đảm, được tư vấn phát hành bởi Công ty CP chứng khoán HDB, một công ty thuộc hệ sinh thái SVC Group.

Nhìn chung, Sovico với hệ sinh thái rộng lớn của mình sở hữu danh mục tài sản khổng lồ, tuy nhiên tập đoàn này khá kín tiếng. Các thông tin tài chính, vốn từ trái phiếu đã phát hành, tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh, triển khai các dự án... khá ít. Do không phải công ty niêm yết nên trang chủ của SVC Group (https://www.sovicogroup.com) không có thông tin tài chính của doanh nghiệp. Riêng các thành viên đã niêm yết, đại chúng, thí dụ HDBank, đều công khai theo quy định về công bố thông tin.

Bên cạnh đó, Công ty CP Sovico (Sovico Holdings) là trường hợp khá đặc biệt, từ ngày 31/10/2018 đến 28/12/2018, công ty phát hành trái phiếu kỳ hạn ba năm với tổng giá trị phát hành 3.000 tỷ đồng. Tại thời điểm này, vốn điều lệ của công ty là 7.000 tỷ đồng. Đến tháng 6/2019, Đại hội đồng cổ đông Sovico Holdings đã thông qua Nghị quyết tái cơ cấu hoạt động chia tách Sovico Holdings để thành lập thêm ba công ty khác. Theo đó, Sovico Holdings còn vốn điều lệ là 2.673 tỷ đồng. Phần vốn của Sovico Holdings tách ra thành lập ba công ty mới gồm Công ty CP bất động sản Sovico (vốn điều lệ 4.284 tỷ đồng), Công ty CP năng lượng Sovico (vốn điều lệ 10 tỷ đồng), Công ty CP đầu tư Sovico (vốn điều lệ 33 tỷ đồng). Sovico Holdings cũng chuyển các tài sản như cổ phần tại Công ty CP bất động sản Sài Gòn Vina, Công ty CP địa ốc Phú Long, Công ty CP Khách sạn và du lịch Thiên Thai, Công ty CP xuất nhập khẩu Nhà Bè, Công ty CP đầu tư Bắc Hà, phần vốn góp tại Công ty TNHH Sovico Khánh Hòa, Công ty TNHH Máy nông nghiệp Yanmar Việt Nam, Trường đại học Hòa Bình... về ba công ty mới thành lập.

Một trường hợp khác là Công ty CP Bất động sản Sài Gòn Vina (Land Saigon), tiền thân là Công ty CP bất động sản Điện lực Sài Gòn Vina, được thành lập năm 2007. Công ty này thể hiện trên BCTC có các khoản phải thu dài hạn giảm từ 1.457 tỷ đồng đầu năm xuống còn 352 tỷ đồng. Công ty vẫn còn có khoản đầu tư tài chính dài hạn trị giá 1.005 tỷ đồng.

Về nguồn vốn, hơn 2.265 tỷ đồng nguồn vốn của Land Saigon đến từ nợ phải trả, gồm vay và nợ thuê tài chính dài hạn chiếm 1.673 tỷ đồng. Trong đó 1.000 tỷ đồng là trái phiếu được phát hành hồi tháng 12/2018 với kỳ hạn 36 tháng, lãi suất cố định 10,5% năm, đã tất toán. Mới đây, doanh nghiệp này tiếp tục lên kế hoạch phát hành tiếp 2.000 tỷ đồng trái phiếu riêng lẻ nhằm bổ sung nguồn vốn thực hiện dự án Dragon Riverside City.

Được biết, Land Saigon được góp vốn phần lớn bởi ba công ty và ba cá nhân. Nhóm cổ đông trên nắm giữ tổng cộng gần 65% Land Saigon. Còn lại là các nhà đầu tư nhỏ lẻ.

Trái phiếu là kênh huy động vốn của doanh nghiệp, cũng là kênh đầu tư tiền nhàn rỗi, đầu tư tài chính cho các tổ chức và cá nhân. Đối với trường hợp Sovico, đây là tập đoàn đầu tư đa ngành khá kín tiếng. Tổng quan cho thấy, số dư huy động trái phiếu của tập đoàn này không lớn so với giá trị danh mục tài sản, danh mục đầu tư. Những thông tin được công bố chi tiết, cụ thể hơn về các dự án đầu tư, kế hoạch triển khai, kế hoạch doanh thu, lợi nhuận, sẽ giúp nhà đầu tư có các quyết định lựa chọn phù hợp trên cơ sở minh bạch, công khai hoạt động của các tổ chức phát hành.