Lạc quan thận trọng

Chỉ số VN-Index của thị trường chứng khoán Việt Nam đã chính thức bị “gãy nền” trung và dài hạn để trở về mốc dưới 1.200 điểm. Bên cạnh tâm lý bi quan bao trùm, vẫn có những dự báo lạc quan, nhưng là lạc quan… thận trọng (!)

Thị trường đã trải qua nhiều đợt rung lắc từ đầu tháng 4/2022 đến nay,. Ảnh: NAM ANH
Thị trường đã trải qua nhiều đợt rung lắc từ đầu tháng 4/2022 đến nay,. Ảnh: NAM ANH

Thua hết những gì đã thắng

Phiên giao dịch cuối tuần qua (13/5) đã kết thúc trong trạng thái chán nản, bi quan của nhà đầu tư. Chỉ số VN-Index rơi mạnh thêm 56,07 điểm (-4,53%) chính thức xuyên thủng mốc 1.200 điểm, về vùng 1.182,77 điểm; tương đương mức chỉ số hồi tháng 3/2021.

Từ đầu tháng 4/2022 đến nay, thị trường đã trải qua nhiều đợt rung lắc dữ dội, VN-Index “bốc hơi” 333,67 điểm, từ 1.516,44 điểm (ngày 1/4) còn 1.182,77 điểm (ngày 13/5), tương đương giảm 22%. Trong đó, có bốn phiên nhà đầu tư “rũ hàng” mạnh khiến điểm số liên tục chạm đáy. Đó là các phiên 25/4 (giảm 68,31 điểm), 9/5 (giảm 59,64 điểm), 12/5 (giảm 62,69 điểm) và 13/5 (giảm 56,07 điểm). 

Anh Vũ Minh, một nhà đầu tư mới (F0) cho biết, anh đã thua hết những gì đã thắng trong hai năm 2020 và 2021, thậm chí hiện đang âm tài khoản hơn 1 tỷ đồng. Song, nhà đầu tư này không đành lòng cắt lỗ, mặc dù mỗi ngày nhìn tài khoản lại thấy thua lỗ nhiều hơn. “Hai năm thị trường vào uptrend (xu thế tăng điểm), tôi kiếm được hai tỷ đồng. Tính đổi cái nhà to hơn nên tôi “tất tay” cả vốn lẫn lãi vào thời điểm trước Tết, nhưng giờ nhận ra rốt cuộc cũng không thắng nổi “ngài thị trường”, anh Minh nói.

Vào hôm 13/5, danh mục của chị Thu Quỳnh có bảy mã HBC, TNG, TCB, SSI, DBC, KBC, POW thì “nằm sàn” cả bảy, mặc dù đây đều là những đại diện ưu tú của các nhóm ngành ngân hàng, bất động sản, chứng khoán, may mặc, nông nghiệp công nghệ cao. “Chắc tôi không chịu nổi nữa, càng “gồng lỗ” thì càng lỗ sâu, năm ngoái thắng 20% thì năm nay đã thua 50% rồi”, chị Quỳnh nói và cho biết sẽ bán cắt lỗ tất cả, sau đó đóng tài khoản, ngừng giao dịch.

Thua hết những gì đã thắng - đó là tình trạng chung của nhiều nhà đầu tư hiện nay. Theo ghi nhận của người viết, đến thời điểm này hầu hết nhà đầu tư chứng khoán đều đang thua lỗ 20 - 60%. Một số chọn cách đứng ngoài quan sát chờ xu hướng rõ ràng mới đưa ra quyết định đầu tư, một số chọn cắt lỗ rồi chờ những cú tạo đáy để mua vào rồi chờ nhịp hồi ngắn hạn để bán ra, ăn sóng ngắn T+3, T+4…; trong khi đó một số khác bán tháo và rời khỏi thị trường.

Ông Trần Hải Hà, Tổng Giám đốc Công ty Chứng khoán Ngân hàng Quân đội - MB (MBS) nhận định, trong hai năm 2020 và 2021, thị trường liên tục tăng trưởng vượt đỉnh đã tạo ra một lớp nhà đầu tư F0 chiến thắng thị trường quá dễ dàng. Họ dễ sa vào tâm lý chủ quan nên đến khi thị trường diễn biến tiêu cực thì không tránh khỏi thất bại.

Thận trọng với “cầu vồng”

Nếu như chỉ vài tuần trước đây, giới chuyên gia vẫn trấn an nhà đầu tư bằng những hình ảnh đẹp đẽ “sau cơn mưa trời lại sáng”, “giông bão sẽ qua đi và cầu vồng sẽ tới”… thì đến giờ, những dự báo đã có phần thận trọng hơn. Sau khi đóng cửa phiên giao dịch chiều 12/5 ở chỉ số 1.238,84 điểm, hàng loạt công ty chứng khoán đã phát đi thông điệp cảnh báo nhà đầu tư. 

Yuanta Việt Nam cho rằng, thị trường có thể sẽ tiếp tục đà giảm, rủi ro ngắn hạn gia tăng trở lại, dòng tiền ngắn hạn tiếp tục suy yếu và khuyến nghị các nhà đầu tư ngắn hạn tiếp tục đứng ngoài và quan sát thị trường, chưa nên tham gia bắt đáy giai đoạn này cho đến xu hướng ngắn hạn được giá tích cực trở lại.

Công ty Chứng khoán Tân Việt (TVSI) khuyến cáo nhà đầu tư chỉ nên duy trì tỷ trọng cổ phiếu ở mức 50%/tài sản và chỉ nên tập trung vào những mã cổ phiếu cơ bản, tăng trưởng trong dài hạn để tích lũy tài sản cho các mục tiêu trung và dài hạn. “Các hành động trading ngắn hạn hiện tại vẫn rất rủi ro khi xu hướng tạo đáy của chỉ số đang ngày một tiêu cực hơn”, TVSI nhận định.

Cùng quan điểm, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cảnh báo rủi ro vẫn đang bủa vây thị trường và hiện tại chưa có tín hiệu hỗ trợ có mức tin cậy cao. 

Thận trọng và có phần bi quan, ông Lã Giang Trung, CEO Passion Investment cho rằng thị trường vẫn chưa tạo đáy. “Thống kê cho thấy kết thúc một chu kỳ kinh tế thị trường thường giảm 30-40% từ đỉnh, hiện thị trường giảm hơn 20%, như vậy vẫn còn một khoảng cách nữa. Với việc Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) thắt chặt lãi suất, lạm phát, thị trường Việt Nam sẽ đi về mức khoảng 950 điểm”, ông Trung nói. Trong khi đó, ông Bùi Văn Huy, Giám đốc Môi giới Công ty CP Chứng khoán TP Hồ Chí Minh (HSC) nhận định, giá rẻ vẫn có thể rẻ hơn, do đó nhà đầu tư cần cẩn trọng và từ tốn hơn trong những quyết định bắt đáy. Theo ông Huy, với dòng tiền eo hẹp như hiện tại và không có những chính sách vĩ mô mới đột phá nào thì thị trường rất khó tạo đáy chữ V để đi lên mạnh mẽ; nếu có thì quá trình đó cũng sẽ cần thời gian khá dài.

Mặc dù từ trước đến giờ, giới chuyên gia vẫn duy trì quan điểm lạc quan rằng, thị trường chứng khoán Việt Nam còn nhiều dư địa để phát triển và theo xu hướng, nó sẽ vận động theo hình răng cưa đi lên. Tuy vậy, sự lạc quan đã được chuyên gia bổ sung thêm yếu tố thận trọng.

Tại Talkshow Chọn danh mục chủ đề “Tồn tại qua giông bão” chiều 12/5 do Báo Đầu tư Chứng khoán tổ chức, ông Phan Dũng Khánh, Giám đốc đầu tư Maybank Investment Bank đánh giá, trong giai đoạn thị trường giảm điểm, cũng có những nhóm ngành đi ngược xu hướng nhưng số lượng mã giảm vẫn áp đảo mã tăng. Do đó, việc chọn được cổ phiếu tăng ngược xu hướng giảm của thị trường sẽ khó hơn bình thường.

Ông Khánh cho rằng, chỉ những nhà đầu tư có kỹ năng phân tích tốt, bắt đáy tốt, kiểm soát rủi ro và kiểm soát lòng tham mới có khả năng tìm được cơ hội trong đó. Bởi vậy, ông khuyên nhà đầu tư F0 không nên bắt đáy trong xu hướng hiện tại mà nên nghỉ ngơi “tránh bão”.

Ngay cả ông Lã Giang Trung cũng có quan điểm rằng, rất khó kiếm tiền trong lúc này. Passion Investment  lựa chọn chiến lược đứng ngoài thị trường, hoặc nếu tham gia cũng chỉ mua rất ít để tránh rủi ro.

Gợi ý một phương pháp kiếm tiền trong chu kỳ giá xuống (thường được gọi là thị trường con gấu) hiện nay, ông Trung cho rằng, nhà đầu tư có thể đợi những phiên giảm điểm mạnh để mua gom cổ phiếu bluechip rồi chờ nhịp hồi phục ngắn hạn để bán ra chốt lời khoảng 5-7%. Trong thời gian thị trường đi xuống tạo đáy, Passion Investment đã nghiên cứu rất nhiều cổ phiếu, qua đó đã lựa chọn HPG, MWG để quan sát.

Tuy vậy, vị chuyên gia vẫn khuyên nhà đầu tư thận trọng, nếu không đủ kinh nghiệm trading trong thị trường giá xuống thì hãy hạ tỷ trọng cổ phiếu nắm giữ xuống 40% và ngồi im chờ đợi.

Cũng có quan điểm lạc quan thận trọng, ông Hoàng Công Tuấn, Kinh tế trưởng MBS khuyến nghị, nhà đầu tư không nên nhìn quá nhiều vào thị trường, mà hãy quan tâm đến cổ phiếu nắm giữ là loại cổ phiếu gì. Nếu đó là cổ phiếu tốt thì sớm muộn cũng sẽ tăng trưởng bởi vì khi giai đoạn tiền rẻ qua đi, giá trị thực của cổ phiếu sẽ lộ rõ.