Đừng để “lái độ”

Việc các hoạt động làm giá, lũng đoạn thị trường chứng khoán (TTCK) bị xử lý nghiêm đã có tiền lệ. Nhưng vẫn còn đó những thiệt hại không đáng có sau những vụ làm giá xảy ra, mà ở đây ngoài lý do khách quan, nhà đầu tư (NĐT) cần xem xét yếu tố kỷ luật, nhất là những NĐT mới tham gia thị trường. 

Buông lỏng rủi ro

Một hiện tượng khá lạ đó là trong khoảng ba năm gần đây, thị trường ghi nhận một lượng lớn NĐT mới tham gia, cùng với đó là sự phát triển mạnh mẽ các công cụ phân tích, kênh thông tin, thông qua việc ứng dụng công nghệ, đăng tải trên mạng xã hội… Nhưng trong số rất nhiều thông tin và công cụ đó, lại thiếu đi những kênh hay những ứng dụng có thể cảnh báo cổ phiếu (CP) nào không lành mạnh, có yếu tố làm giá, lũng đoạn… Nếu hỏi rằng, việc phát hiện này có khó không? Câu trả lời chắc chắn là không, bởi lẽ những công ty chứng khoán (CTCK), NĐT kỳ cựu, các chuyên gia thừa sức chỉ ra CP nào “có mùi”, chưa kể có rất nhiều bài báo cũng có chức năng cảnh tỉnh NĐT. 

Chẳng hạn CP của những doanh nghiệp (DN) làm ăn thua lỗ, không minh bạch thông tin, bị cơ quan quản lý đưa vào diện cảnh báo, hoặc chỉ cần NĐT thực hiện vài thao tác tìm thông tin trên mạng là ra. Vấn đề nằm ở chỗ, dường như các NĐT, kể cả những người có thâm niên, chưa chắc muốn nghe, thay vào đó chỉ chạy theo lợi nhuận, mà lợi nhuận đôi khi được tạo ra từ những “tay lái”, “đội lái”. Thậm chí có NĐT còn tếu táo “đánh chứng” không cần trình độ, chỉ cần… lái độ (lái ở đây là đội lái). Nói đến đây để thấy rằng, việc thiếu công cụ cảnh báo không hề “lạ”, mà nó xuất phát từ việc dường như nhiều NĐT không có nhu cầu, hoặc buông lỏng việc quản trị rủi ro và tất nhiên sẽ có những lúc phải chịu hậu quả.

Đầu tư là dài hạn

Ông Lê Anh Trí, Giám đốc chi nhánh quận 3, CTCK Phú Hưng chia sẻ: “Từ lâu, tôi đã có thói quen không trả lời những câu hỏi “ngắn” kiểu hôm nay mua “con” gì, có CP nào “chơi” được không? Dù người hỏi là người thân quen hay khách hàng ruột. Quan điểm của tôi rất rõ ràng, chứng khoán là cuộc chơi dài hạn và muốn tồn tại được NĐT phải đổ mồ hôi, sôi nước mắt để vừa có được tài sản vừa có cả kinh nghiệm, kiến thức”. Đồng quan điểm này, chuyên gia kiểm toán Bùi Đăng Bảo phân tích thêm: Một số NĐT lựa chọn CP sinh lời ngay tại thời điểm thuận lợi nhờ may mắn, nhưng lại có suy nghĩ mình giỏi như… Warren Buffett, đến khi chọn sai lại đổ tại… thị trường xấu.

Các hình thái lũng đoạn, đầu cơ vẫn luôn tìm cách tồn tại, tiến hóa một cách tinh vi hơn trên thị trường, nghĩa là ngoài “bàn tay sắt” của cơ quan quản lý, phải có sự chung tay của các NĐT để góp phần thanh lọc. Nếu NĐT đã từng nhờ vận may mà thắng lớn với những CP có yếu tố đầu cơ, làm giá, có thể điều chỉnh lại định hướng đầu tư của mình thì đó là điều tích cực. Nhưng nếu vẫn tiếp tục tìm kiếm vận may trên thị trường, bất chấp những cảnh báo thì rủi ro theo quy luật sẽ ngày một lớn hơn. Thẳng thắn mà nói thì việc đầu tư theo xu hướng chụp giật, theo phong trào, sẽ khó có thể tạo ra sự ổn định dù trên bất kỳ tiêu chí nào và sẽ khó lòng tồn tại khi thị trường bước vào những giai đoạn thanh lọc.