1/ Nhìn vào những đổi thay của Hà Nội ngày hôm nay, hẳn nhiều người sẽ tự hào về một không gian đô thị hiện đại với hàng loạt các công trình hạ tầng được đầu tư đồng bộ. Sự xuất hiện ngày càng nhiều các khu đô thị được xây dựng theo hướng hiện đại, tổ hợp gồm nhà cao tầng (trung bình 9-25 tầng) và biệt thự, vườn hoa cây xanh, trung tâm thương mại, thể thao, khu vui chơi giải trí, trên một diện tích rộng từ vài chục đến vài trăm ha đã cho thấy tầm nhìn chiến lược về quy hoạch, quản lý quy hoạch đất đai, làm thay đổi hoàn toàn diện mạo Thủ đô.
Thời gian qua, thành phố đẩy nhanh tiến độ thi công và hoàn thành, đưa vào khai thác nhiều công trình giao thông trọng điểm. Cùng với đó, Hà Nội đã chủ động phối hợp với các tỉnh Hưng Yên, Bắc Giang, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc để thống nhất báo cáo Thủ tướng Chính phủ chấp thuận phương án, hình thức đầu tư cũng như một số cơ chế, chính sách liên quan tuyến đường vành đai 4 - Vùng Thủ đô. Đến nay, các địa phương đã hoàn thiện hồ sơ báo cáo nghiên cứu tiền khả thi và đang được Hội đồng thẩm định cấp nhà nước thẩm định, làm cơ sở trình Quốc hội xem xét thông qua…
Để thống nhất, đồng bộ với định hướng chiến lược phát triển kinh tế-xã hội đất nước thời kỳ 2021-2030, ngay từ đầu tháng 3/2022, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt nhiệm vụ lập Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Tại Nghị quyết 15-NQ/T.Ư của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, đã đưa ra quan điểm lấy sông Hồng là trục xanh, cảnh quan trung tâm, phát triển đô thị hài hòa hai bên sông của Hà Nội. Cùng với đó, thành phố cũng cần nghiên cứu tăng tỷ lệ đất phát triển đô thị, xây dựng mô hình thành phố trực thuộc Thủ đô tại khu vực phía bắc (vùng Đông Anh, Mê Linh, Sóc Sơn) và phía tây (vùng Hòa Lạc, Xuân Mai); xây dựng đô thị thông minh trên cơ sở phát triển khu vực hai bên trục Nhật Tân-Nội Bài; tập trung triển khai quy hoạch, đầu tư xây dựng, ổn định dân cư hai bên bờ sông Hồng và sông Đuống; quy hoạch phát triển không gian ngầm đô thị, không gian xanh và không gian công cộng. Quy hoạch xây dựng khu vực nông thôn gắn phát triển đô thị, giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống, kết nối đồng bộ với quy hoạch khu vực đô thị.
2/ Với mục tiêu phát triển toàn diện, đồng bộ, hiệu quả, trước mắt thành phố cần nâng cấp hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội, trong đó chú trọng phân bổ, ưu tiên hợp lý nguồn vốn từ ngân sách Nhà nước, kết hợp đẩy mạnh huy động các nguồn lực xã hội cho các dự án hạ tầng giao thông, đô thị, nhất là dưới hình thức đối tác công tư (PPP), gắn với đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho Thủ đô. Qua đó, đẩy nhanh tiến độ hoàn thành xây dựng các tuyến đường quốc lộ, đường cao tốc, đường vành đai, hệ thống đường kết nối nội vùng và liên vùng theo quy hoạch, đồng bộ với quy hoạch kiến trúc, cảnh quan, xây dựng đô thị văn minh, hiện đại; sớm hoàn thành tiến độ các dự án đường sắt đô thị cũng như đầu tư xây dựng thêm các cầu qua sông Hồng, sông Đuống. Phấn đấu hoàn thành đường vành đai 4 trước năm 2027 và chuẩn bị đầu tư, xây dựng đường vành đai 5 trước năm 2030. Đồng thời mở rộng, nâng cấp sân bay quốc tế Nội Bài và nghiên cứu, xây dựng thêm một sân bay quốc tế đáp ứng yêu cầu phát triển Vùng Thủ đô, khu vực phía bắc.
Việc triển khai đồng bộ các mục tiêu trên được coi là nhiệm vụ hàng đầu của chính quyền thành phố trong thực hiện quy hoạch, chỉnh trang đô thị theo hướng “văn hiến, văn minh, hiện đại”. Để bảo tồn, phát huy giá trị và khai thác hiệu quả, bền vững các công trình, không gian lịch sử văn hóa tại khu vực nội đô lịch sử, thành phố cũng cần xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù, thực hiện hiệu quả việc cải tạo, xây dựng lại chung cư, nhà tập thể cũ. Đồng thời tiến hành di dời các cơ sở công nghiệp gây ô nhiễm môi trường, các cơ sở giáo dục đại học, bệnh viện theo quy hoạch ra khỏi khu vực nội thành, từ đó tạo thêm quỹ đất công để ưu tiên xây dựng công trình công cộng, phúc lợi xã hội. Ngoài ra, cần sớm tổ chức thực hiện sửa đổi, bổ sung Luật Thủ đô để tháo gỡ những vướng mắc về thể chế, tạo khuôn khổ pháp lý phù hợp giúp Thủ đô phát huy vị thế vốn có lên tầm cao mới.
Từ nay đến năm 2025, thành phố phấn đấu có ba-năm huyện và đến năm 2030 có thêm một-hai huyện phát triển thành quận theo hướng đô thị thông minh, hiện đại, có bản sắc, tạo hiệu ứng lan tỏa, liên kết vùng phía bắc và cả nước. Để đạt mục tiêu này, thành phố cần tập trung, xây dựng, hình thành một số cực tăng trưởng mới, từng bước tạo ra chùm đô thị, các đô thị vệ tinh, mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông (TOD).
