Trước khi diễn ra Lễ kỷ niệm, các đại biểu ở Trung ương đã về xã Nam Vân dâng hương tưởng niệm đồng chí Lê Đức Thọ tại Nhà lưu niệm đặt trên mảnh đất đã sinh ra người chiến sĩ cộng sản kiên cường, người có nhiều đóng góp to lớn cho cách mạng giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc và xây dựng CNXH; nhà ngoại giao xuất sắc; nhà tổ chức tài ba; nhà thơ cách mạng..., - một trong những học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Trong ngôi nhà ngói bình dị trưng bày những kỷ vật thể hiện chặng đường hoạt động cách mạng đầy gian lao nhưng vô cùng oanh liệt và hào sảng của người cách mạng đã có mặt ở khắp miền đất nước, từ Bắc vô Nam, rồi từ Nam ra Bắc, từ Hà Nội sang Paris 5 năm với tư cách là Cố vấn đặc biệt của Đoàn đại biểu Chính phủ ta trong cuộc đàm phán bốn bên về việc lập lại hòa bình ở Việt Nam, kéo dài từ năm 1968 đến đầu năm 1973. Rất nhiều tài liệu, hiện vật, sách vở… trưng bày tại Nhà lưu niệm này, đã phản ánh cơ bản chặng đường hoạt động cách mạng gian khó và vinh quang của đồng chí Lê Đức Thọ.
Là một người làm báo, tôi có may mắn được gặp đồng chí Lê Đức Thọ nhiều lần, nhưng có hai lần đặc biệt mà tôi nhớ mãi về tầm nhìn và tấm lòng của đồng chí dành cho thế hệ trẻ. Đó là vào dịp kỷ niệm Ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (26/3/1964), nhân dịp đồng chí về thăm Nam Định và xã Nam Vân, Huyện đoàn Nam Trực tổ chức cuộc gặp mặt biểu dương thành tích lao động, công tác, học tập của một số thanh niên tiêu biểu của huyện tại xã Nam Vân. Hôm đó, theo lời mời của Bí thư Huyện đoàn, đồng chí đã đến dự và trực tiếp phát thẻ đoàn viên đợt đầu tiên cho các đoàn viên có thành tích. Đây là đợt phát thẻ đoàn nhằm thí điểm cách làm để nâng cao hiệu quả giáo dục đoàn viên, thanh niên toàn miền Bắc lúc bấy giờ. Tôi xúc động và vinh dự là một trong số những anh chị em có mặt hôm đó nhận tấm Thẻ đoàn viên mầu đỏ tươi từ tay đồng chí trao tặng.
Dịp khai giảng năm học mới 1963 - 1964, trong đợt về công tác tại Nam Định, đồng chí Lê Đức Thọ đã dành thời gian cả buổi sáng về thăm Trường cấp 3 (sau này gọi là Trường trung học phổ thông) Lý Tự Trọng. Chúng tôi không bao giờ quên buổi sáng hôm đó khi đã tập trung chờ đợi quá một giờ theo lịch hẹn, đồng chí mới tới trường. Với dáng vẻ nhanh nhẹn và tươi cười, đồng chí ghé thăm một số lớp học, rồi xuống Hội trường nói chuyện với toàn thể giáo viên và học sinh (sau này chúng tôi mới được biết, đồng chí đến trễ hẹn vì từ đường đê đi vào đường Vàng để tới trường, phải qua chiếc cầu sắt đã bắc từ lâu. Các đồng chí bảo vệ lo xe qua cầu không an toàn nên đề nghị quay lại. Đồng chí Lê Đức Thọ vui vẻ nói: nếu quay về tỉnh thì uổng công chờ đợi của thầy và trò. Với tình cảm ấy, đồng chí đã đi bộ dưới nắng một giờ để tới thăm trường). Trong buổi nói chuyện, sau khi biểu dương những cố gắng to lớn của thầy, trò trong giảng dạy và học tập trong hoàn cảnh nhà tranh vách đất, cơ sở vật chất phục vụ việc dạy và học còn quá nhiều thiếu thốn, đồng chí nói giọng thân tình: chính trong gian khó sẽ rèn luyện ý chí phấn đấu, sự năng động, sáng tạo của cả thầy và trò. Đồng chí nhấn mạnh, đây cũng là môi trường mà lớp thanh niên hôm nay thể hiện tinh thần vượt khó, nối bước cha anh để trở thành những chủ nhân xây dựng CNXH ở miền Bắc, làm cơ sở cho cuộc đấu tranh thống nhất nước nhà. Thanh niên cần học hỏi và bồi đắp lý tưởng cộng sản, ý chí không ngại gian khó, không sợ hy sinh thì đất nước mới có đội quân đi tiên phong trong sự nghiệp cách mạng vẻ vang. Đồng chí đề nghị Ban giám hiệu và Chi bộ nhà trường cần quan tâm giáo dục để ngày càng có nhiều thanh niên được kết nạp vào Đoàn, vào Đảng.
Chúng tôi rất xúc động khi biết, sau chuyến thăm Trường cấp 3 Lý Tự Trọng, báo Tiền Phong đã trích đăng bài nói của đồng chí Lê Đức Thọ; từ đó, Ban Bí thư Trung ương Đoàn đã chính thức phát động phong trào “Thanh niên thi đua rèn luyện, tu dưỡng thành người đảng viên cộng sản”. Câu chuyện này diễn ra cách đây gần sáu thập kỷ, nhưng đến nay, chúng tôi càng thấu hiểu và tỏ lòng kính trọng, biết ơn tấm lòng và trách nhiệm của nhà lãnh đạo cấp cao của Đảng đã nhiều năm chỉ đạo trực tiếp công tác xây dựng Đảng. Chúng tôi tự hào vì trong Đại hội Đảng các cấp ở cơ sở cũng như cấp toàn quốc trong mấy thập niên qua, đã có nhiều cán bộ đoàn được Đảng và Dân tín nhiệm giao nhiều trọng trách, đã và đang phát huy tác dụng tích cực. Đặc biệt trong nhiệm kỳ Đại hội XIII này, có nhiều đồng chí được bầu vào Ban Chấp hành T.Ư Đảng, hiện đang nắm giữ các vị trí quan trọng trên nhiều lĩnh vực của xã hội, đã thể hiện năng lực, phẩm chất, sự tiên phong, gương mẫu, xứng đáng với niềm tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân.
Hà Nội, 9/10/2021
