Người mới tiêm một mũi vẫn được cấp hộ chiếu vaccine
Đến nay có 17 quốc gia công nhận chính thức trên nguyên tắc có đi có lại đối với hộ chiếu vaccine của Việt Nam. Người mang hộ chiếu vaccine của các nước này vào Việt Nam và người mang hộ chiếu vaccine của Việt Nam đến các nước này được áp dụng các biện pháp y tế như người đã tiêm vaccine ở sở tại. Đây được xem là thông tin tích cực để mở cửa giao thương, đưa hoạt động kinh tế-xã hội phục hồi khẩn trương hơn trong bối cảnh bình thường mới.
Theo đó, hộ chiếu vaccine sẽ được cấp cho công dân đã tiêm chủng vaccine thông qua ứng dụng Sổ sức khỏe điện tử và PC-Covid. Theo ông Nguyễn Bá Hùng - Phó Giám đốc Trung tâm dữ liệu y tế, Cục Công nghệ thông tin-Bộ Y tế, hộ chiếu vaccine là chứng nhận điện tử được cấp và hiển thị giống như giấy chứng nhận tiêm chủng cho người dân trên ứng dụng PC-Covid và Sổ sức khỏe điện tử. Chỉ khác là mã QR trên hộ chiếu vaccine theo tiêu chuẩn châu Âu và có thể đọc được ở nước ngoài.
Về đối tượng được cấp, theo ông Nguyễn Bá Hùng, tất cả những người dân đã tiêm chủng vaccine phòng Covid-19 và đã được nhập dữ liệu lên hệ thống, sẽ được cấp chứng nhận tiêm vaccine điện tử. Những người tiêm một, hai hay ba mũi thì mỗi một mũi tiêm sẽ được cập nhật lên hệ thống, và có một mã QR Code, ở nước ngoài đọc mã QR Code này sẽ hiện thông tin người đã tiêm một, hai hay ba mũi. Ông Hùng cho hay, người dân dù chỉ tiêm một, hai hay đã tiêm đủ ba mũi đều được cấp hộ chiếu vaccine. Nếu tiêm một mũi thì mã QR chỉ hiển thị một mũi, còn việc nhập cảnh là theo quy định của các nước. Thí dụ Singapore bắt buộc tiêm đủ hai liều, theo danh mục của WHO. "Người dân chỉ cần tải ứng dụng Sổ sức khỏe điện tử, hoặc PC-Covid về điện thoại, cung cấp đúng thông tin tương ứng như trong giấy xác nhận tiêm chủng sẽ được cấp hộ chiếu vaccine. Hộ chiếu sẽ hiển thị thông tin người tiêm chủng, các mũi tiêm, ngày tháng tiêm, số lô vaccine và nơi tiêm", ông Hùng thông tin.
Từ cuối năm 2021, Việt Nam đã nỗ lực triển khai cấp giấy chứng nhận tiêm vaccine Covid-19 điện tử, chuẩn bị cho việc đón khách quốc tế trở lại. Đến thời điểm này tỷ lệ bao phủ vaccine phòng Covid-19 của Việt Nam đã đạt mức rất cao so với khu vực và quốc tế. Chính phủ đã tuyên bố mở cửa lại hoạt động du lịch trong tình hình mới từ ngày 15/3.
Tháo gỡ những vướng mắc
Thời gian qua, Bộ Y tế đã triển khai thí điểm cấp hộ chiếu vaccine tại Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện K và Bệnh viện E tại Hà Nội. Tuy vậy, trong quá trình thí điểm có một số vấn đề mà ba bệnh viện băn khoăn, là các cơ sở tiêm chủng phải có chứng thư số để triển khai chữ ký số. Mặt khác, hiện nay, nhiều cơ sở tiêm chủng đang nhập thông tin tiêm chủng của cơ sở khác, do người ở cơ sở khác nhập. Vì vậy, trong quy trình cũng như hướng dẫn của Bộ Y tế, cơ sở tiêm chủng nào chỉ ký số những dữ liệu do cơ sở đó nhập, còn thông tin do cơ sở khác nhập sẽ không ký. Sở dĩ như vậy, là do Cục Công nghệ thông tin mới thí điểm phần mềm ứng dụng nên hộ chiếu vaccine chưa đồng bộ trên hệ thống cho các trường hợp này. Phía các bệnh viện này cũng cho biết, vẫn còn một số trục trặc như khi tìm dữ liệu mũi tiêm thì phát hiện có mũi tiêm giả mạo trên hệ thống. Do đó, việc khắc phục cần được tiến hành trước khi triển khai cấp hộ chiếu vaccine chính thức tại hầu hết các tỉnh, thành phố.
Theo hướng dẫn từ Bộ Y tế, chứng nhận tiêm chủng điện tử hiển thị các thông tin cá nhân và thông tin tiêm chủng của người sử dụng, thông qua mã QR có hạn sử dụng 12 tháng kể từ ngày khởi tạo. Song trước khi triển khai rộng rãi việc cấp hộ chiếu vaccine này, đã có những ý kiến lo ngại có thể hộ chiếu này sẽ "lạc hậu" sớm bởi theo Quyết định 5772, hạn sử dụng mã QR trong hộ chiếu vaccine là một năm kể từ ngày khởi tạo, nhưng thực tế thời hạn sử dụng lại phải theo thời hạn vaccine có hiệu lực bảo vệ (thông thường là sáu tháng). Do vậy, thời hạn sử dụng mã QR trong hộ chiếu vaccine trên thực tế của phần lớn người Việt sẽ không còn nhiều.
Cùng đó, có nhiều ý kiến cũng bày tỏ lo ngại, có ách tắc trong triển khai cấp hộ chiếu vaccine. Dữ liệu từ Bộ Y tế cho biết, hiện nay còn khoảng gần 80 triệu mũi tiêm sai thông tin về Căn cước công dân, hoặc chưa được nhập lên hệ thống. Bộ Y tế đã có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị chỉ đạo Sở Y tế phối hợp Công an tỉnh, thành phố để rà soát, xác minh và nhập bổ sung các thông tin.
Các chuyên gia của Bộ Thông tin và Truyền thông cho rằng, để tương thích với hệ thống khai báo nhập cảnh của nhiều quốc gia khác nhau, thông tin cá nhân về Covid-19 và tiêm vaccine cần được chuẩn hóa từ hệ thống y tế, sau đó mỗi cá nhân có thể đăng ký để được cấp một mã QR. Khi khai báo nhập cảnh, quét mã QR cá nhân sẽ có đầy đủ thông tin hợp pháp về tình trạng tiêm chủng của người nhập cảnh. Đây sẽ là hình thức sử dụng phổ biến nhất, tương thích với nhiều quốc gia. Tuy nhiên để triển khai được, đòi hỏi dữ liệu các mũi tiêm phòng Covid-19, tình trạng đã mắc và khỏi Covid-19 của mỗi cá nhân phải được chuẩn hóa, đồng bộ và đủ tính hợp pháp thì phải được xác nhận bằng chữ ký số. Đây là việc khá phức tạp vì hiện nay dữ liệu tiêm chủng ở các cơ sở y tế đều chưa được xác nhận bằng chữ ký số.
Nếu đồng bộ và hợp pháp hóa được dữ liệu tiêm chủng, người mắc Covid-19 đã khỏi thì có thể đưa việc cấp mã QR thành một dịch vụ công. Mỗi cá nhân đăng ký và được cấp một mã QR để sử dụng khi khai báo nhập cảnh tới các quốc gia như là hộ chiếu vaccine. Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo, khi đi tiêm chủng, người dân cần khai báo đầy đủ, chính xác các thông tin để bảo đảm quyền lợi liên quan việc cấp chứng nhận giấy cũng như cấp chứng nhận điện tử.
