Trước đó, ngày 4/1/2021, Cục Người có công (Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội), Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Gia Lai phối hợp Viện Pháp y quốc gia (Bộ Y tế) và chính quyền địa phương tiến hành khai quật 99 ngôi mộ liệt sĩ hy sinh tại Viện K20 được quy tập về Nghĩa trang liệt sĩ huyện Ðức Cơ (Gia Lai) để lấy mẫu sinh phẩm, xác định ADN. Vì trong số các liệt sĩ hy sinh tại Viện K20, thời điểm đóng quân tại xã Ochalong, huyện Siem Bouk, tỉnh Stung Treng, Vương quốc Campuchia có ông Trần Văn Muôn, cho nên nhiều khả năng trong số 99 ngôi mộ này có hài cốt của ông Trần Văn Muôn.
Theo thông tin trong bản danh sách gửi kèm Công văn số 286/CS-CTMLS ngày 3/2/2021 của Cục Chính sách-Tổng cục Chính trị (Bộ Quốc phòng) trả lời Báo Nhân Dân cho biết: "Liệt sĩ Trần Văn Muôn, sinh năm 1938; quê quán: Quách Văn Hiển, Ngọc Hiển, Bạc Liêu; nhập ngũ đi B tháng 4/1961; cấp bậc chức vụ: Tiểu đội trưởng; đơn vị V104/F7, B2; ngày hy sinh: 9/5/1971; trường hợp hy sinh: sốt rét; nơi hy sinh, an táng ban đầu: Viện K20; mẹ: Lê Thị Mạnh". Ðây là bản danh sách tổng hợp quân nhân hy sinh, từ trần tại Viện K20, giai đoạn từ năm 1971-1972 do Cục Chính sách-Tổng cục Chính trị quản lý để tra cứu phục vụ công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và cung cấp thông tin liệt sĩ đến thân nhân. Tuy nhiên, khi chúng tôi liên hệ chính quyền và các cơ quan chức năng huyện Ngọc Hiển, tỉnh Bạc Liêu, thì được biết huyện Ngọc Hiển không có xã Quách Văn Hiển, cũng không có trường hợp nào như thông tin nêu trên. Sau nhiều lần liên hệ, tìm kiếm, chắp nối thông tin, bác Ðỗ Hữu Hà, cũng là một thân nhân liệt sĩ Viện K20, hiện cư trú tại phường Tân Phong, quận 7, thành phố Hồ Chí Minh báo tin cho chúng tôi biết, đã xác định được quê quán của ông Trần Văn Muôn là xã Quách Phẩm, huyện Ðầm Dơi, tỉnh Cà Mau.
Ðể xác minh thông tin về ông Trần Văn Muôn và làm rõ lý do vì sao ông Muôn chưa được công nhận liệt sĩ, phóng viên đã làm việc với nhiều cơ quan chức năng như: Cục Chính sách-Tổng cục Chính trị (Bộ Quốc phòng), Cục Người có công (Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội); Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Cà Mau; Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Cà Mau; UBND huyện Ðầm Dơi; UBND xã Quách Phẩm; thân nhân ông Trần Văn Muôn và các nhân chứng còn sống.
Ngày 24/4/2021, Báo Nhân Dân đăng bài "Vì sao ông Trần Văn Muôn chưa được công nhận liệt sĩ?". Nội dung bài báo phản ánh việc ông Trần Văn Muôn tham gia kháng chiến từ năm 1961, từng bị thương, bị sốt rét, rồi hy sinh trên đất nước bạn Campuchia vào năm 1971. Sau nửa thế kỷ, gia đình, người thân, bạn bè, chính quyền địa phương không ai hay biết ông Trần Văn Muôn đã hy sinh. Người chiến sĩ năm xưa trốn gia đình tình nguyện nhập ngũ, người đã dành cả tuổi thanh xuân cho cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, khi hy sinh gia đình không nhận được một dòng tin báo, không một tấm di ảnh hay kỷ vật để lại. Và mặc dù ông Trần Văn Muôn có tên trong danh sách các liệt sĩ hy sinh tại Viện K20, giai đoạn từ năm 1971-1972 do Cục Chính sách-Tổng cục Chính trị (Bộ Quốc phòng) quản lý, nhưng đến nay ông Trần Văn Muôn vẫn chưa được xác nhận là liệt sĩ, chưa được cấp Bằng Tổ quốc ghi công.
Ngay sau khi Báo Nhân Dân phản ánh, các cơ quan chức năng và chính quyền các cấp tỉnh Cà Mau đã tích cực vào cuộc, tiến hành xác minh thông tin, hướng dẫn thân nhân làm thủ tục, xác lập hồ sơ đề nghị công nhận liệt sĩ cho ông Trần Văn Muôn. Ðại tá Trương Thanh Phong, Phó Chủ nhiệm Chính trị-Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Cà Mau cho biết: Ngày 9/6/2021, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Cà Mau đã có công văn kèm theo hồ sơ gửi Cục Chính trị-Quân khu 9 về việc đề nghị kiểm tra, thẩm định hồ sơ đề nghị hưởng chế độ liệt sĩ cho ông Trần Văn Muôn.
Tiếp đó, Báo Nhân Dân có công văn đề nghị các cơ quan chức năng của Bộ Quốc phòng: Cục Chính sách-Tổng cục Chính trị, Bộ Tư lệnh Quân khu 9, Bộ Tư lệnh Quân khu 7 xem xét, giải quyết theo thẩm quyền để ông Trần Văn Muôn sớm được xác nhận liệt sĩ. Ngày 26/11/2021, Cục Chính trị-Quân khu 9 có Công văn số 485/CT-CS trả lời Báo Nhân Dân như sau: "Căn cứ cơ sở dữ liệu quân nhân hy sinh, từ trần, mất tin, mất tích trong chiến tranh đang quản lý và danh sách liệt sĩ các đơn vị, địa phương báo cáo; Cục Chính sách-Tổng cục Chính trị có Công văn số 1773/CS-TBLS ngày 27/7/2021 về 128 quân nhân hy sinh, an táng tại Viện K20 để phục vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ và làm cơ sở để các đơn vị, địa phương có liên quan xác minh thông tin từng trường hợp. Cục Chính trị Quân khu 9 chỉ đạo cơ quan chuyên môn và phối hợp với Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Cà Mau xác minh, kết luận về trường hợp hy sinh, từ trần của quân nhân Trần Văn Muôn; nếu đủ điều kiện xác nhận liệt sĩ tiến hành xác lập, hoàn thiện hồ sơ, báo cáo Cục Chính sách, Tổng cục Chính trị theo quy định".
Kết quả xác minh của cơ quan chức năng và các cấp chính quyền địa phương cho biết những thông tin liên quan trường hợp hy sinh của ông Trần Văn Muôn là chính xác và đủ cơ sở pháp lý. Tại khoản 1 Ðiều 3 Thông tư liên tịch số 28/2013 ngày 22/10/2013 của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội và Bộ Quốc phòng quy định về căn cứ xác nhận liệt sĩ như sau: "Danh sách liệt sĩ lưu tại cơ quan, đơn vị có ghi tên người hy sinh, hoặc giấy tờ, tài liệu có giá trị pháp lý lập từ ngày 31/12/1994 trở về trước có ghi nhận là liệt sĩ hoặc hy sinh trong chiến đấu, trực tiếp phục vụ chiến đấu".
Như vậy, trường hợp hy sinh của ông Trần Văn Muôn là đủ căn cứ để xác nhận liệt sĩ. Không hiểu vì lý do gì, đến nay ông Trần Văn Muôn vẫn chưa được công nhận liệt sĩ và cấp Bằng Tổ quốc ghi công, thân nhân của ông Muôn vẫn chưa được lấy mẫu sinh phẩm xét nghiệm ADN và giải quyết các quyền lợi theo quy định? ■
Anh Thơ
